රජයේ නිරෝධායන වැඩසටහන් උපහාසයට, අපහාසයට හා ගර්හාවට ලක් කරන කූට වැඩපිළිවෙළක් ඇති බව පෙනී යයි. සමාජ මාධ්‍ය විසින් සමාජගත කරන ඇතැම් වාර්තාවලින් ඒ බව සනාථ වෙයි. එක්තරා වාර්තාවකට අනුව නිරෝධායන මධ්‍යස්ථානයකදී ආහාරය සඳහා අමු කරවල දී ඇත. එහිම සඳහන් වන අන්දමට නිරෝධායනය සඳහා රැගෙන යෑමේදී පුද්ගලයන්ට සූදානම් වීමට ඉඩක් ලබා දී නැත. වාර්තාවට අනුව තත්පරයකින් සූදානම් වන්නැ’යි නිලධාරීන් කියා ඇත. මෙය කිසිසේත්ම සිදු විය නොහැකි දෙයකි. හමුදාපතිවරයා මේ සම්බන්ධයෙන් සොයා බැලීමක් සිදු කර ඇති අතර, කිසිදු තැනකදී එවැන්නක් සිදු වී නැති බවට අවධාරණය කරයි.

කොවිඩ් වසංගත තත්ත්වය යටතේ ශ්‍රී ලංකාව මහජනයා වෙනුවෙන් ඉටු කරන කාර්යභාරය ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ ඇගයීමට ලක් වී ඇත. විශේෂයෙන් මෙහිලා හමුදාව ඉටු කරන කාර්යභාරය කාගේත් අවධානයට ලක් වී ඇත. වසංගත ව්‍යාප්තිය පාලනය කිරීමේදී හමුදාවේ කාර්යභාරය තීරණාත්මක වෙයි. නිරෝධායන මධ්‍යස්ථාන වෙතින් පිට වී යන පුද්ගලයෝ හමුදා නිලධාරීන්ට දණ ගසා වඳිති. සමහරු කවි ගායනා කොට ඔවුන්ට සුබ පතති. තව සමහරු හමුදා නිලධාරීන් දෙවියන්ට සමානයැයි කියා සිටිති. ශ්‍රී ලංකාවේ ඇත්තේ මානුෂීය හමුදාවකි. මිනිසුන්ගේ දුක - කඳුළ - සුසුම ඔවුන්ට හොඳින් දැනෙයි. මෙතෙක් කිසිදු නිරෝධායන මධ්‍යස්ථානයකින් ඇත්ත විවේචනයක් ඉදිරිපත් වී නැත.

කොවිඩ් වසංගතයට මුහුණදීම සඳහා සාමූහිකව ක්‍රියා කළ යුතු බව ප්‍රකාශයට පත් වී ඇත. එහි අදහස වන්නේ සෑම සමාජ කණ්ඩායමක්ම තම වගකීම් හා යුතුකම් ගැන අවබෝධයකින් ක්‍රියා කළ යුතු බවය. එහෙත් ශ්‍රී ලංකාවේ ඇතැම් සමාජ කණ්ඩායම් තම වගකීම් හා යුතුකම් ඉටු කරන්නේ නැත. ඒ ගැන හැඟීමක් පවා නැති බව ද පෙනී ගොස් තිබේ. රජය මුල සිටම දූරදර්ශි සැලැසුමකට අනුව අභියෝගයට මුහුණ දෙමින් සිටී. වසංගත ව්‍යාප්තිය වැළැක්වීම, දෛනික ජීවිතය යථා තත්ත්වයට ගැනීම හා ආර්ථික ක්‍රියාවලිය සක්‍රිය කිරීම අතින් ජයග්‍රහණ වාර්තා කරන්නට ද රජය සමත් විය. එහෙත් ඇතැම් පාර්ශ්වවල වගකීම් විරහිත හැසිරීම් නිසා යළිත් කොවිඩ් අවදානම උත්සන්න වන්නට පටන්ගෙන තිබේ.

විවෘත සමාජය වෙතින් ආසාදිතයන් හමු වීම මුළුමනින්ම නැවතී තිබිණි. එය පැවැතියේ සුළු කාලයක් පමණි. සමාජයේ බහුතරය කොවිඩ් නොසලකා හැර ක්‍රියා කළ බැවින් ගැටලුවේ මුල් අවස්ථාව වෙත යළිත් ඇදවැටී තිබේ. මේ සම්බන්ධයෙන් රජය ගෙන ඇති එක් පියවරක් වන්නේ කොවිඩ් සෞඛ්‍ය උපදේශනය නීතිගත කිරීමය. ඒ අනුව නිසි සෞඛ්‍ය ප්‍රතිපත්ති අනුගමනය නොකරන පුද්ගලයන් අත්අඩංගුවට ගැනීමට ද, දඬුවම් පැමිණවීමට ද සිදු වනු ඇත. මේ පියවර ගෙන ඇත්තේ ද මහජන සුබ සිද්ධිය සඳහාය. වසරේ මුල් කාර්තුවේ ජනතාව සෞඛ්‍ය උපදේශන අනුව ජන ජීවිතය හැඩගස්වා ගත්තේ වුව දෙවන කාර්තුව වන විට සියල්ල අත්හැර තිබිණි. එහෙත් දැන් කොවිඩ් සමඟ සෙල්ලම් කිරීමට ඉඩක් නැත. ඒ බව කවුරුත් වටහාගත යුතුව තිබේ.

මේ වසංගත සමයේ සමාජ මාධ්‍යවල හැසිරීම කිසි සේත් අනුමත කළ නොහැකිය. රජය මේ සම්බන්ධයෙන් විවිධ මාර්ගෝපදේශන සපයා තිබුණ ද අසත්‍ය තොරතුරු ළැව් ගිනි සේ පැතිර යයි. නිරෝධායනයට එරෙහි මඩ ප්‍රචාරයක් මීට පෙර ද දක්නට ලැබිණි. එය මැකී ගියේ නිරෝධායන මධ්‍යස්ථාන වෙතින් පුද්ගලයන් නික්මී යන්නට පටන් ගත් තැන සිටය. මේ වන විට පනස් දහසකට වැඩි පිරිසක් නිරෝධායනයට ලක් කර ඇත. ඒ සඳහා බරපතළ වියදමක් සේම බරපතළ පරිශ්‍රමයක් ද දැරීමට රජයට සිදු වී ඇත. නිරෝධායන ක්‍රියාවලිය වසංගත පාලනයේදී අංක එකට එයි. එය අවුල් වුව හොත් කොවිඩ් පාලනය මුළුමනින්ම අඩාළ වෙයි.

නිරෝධායන වැඩපිළිවෙළ විධිමත් ක්‍රියාවලියකි. එය සැකසී ඇත්තේ සෞඛ්‍ය අංශවල උපදේශනය මතය. කිසියම් නි‍ෙවසකින් හෝ මධ්‍යස්ථානයකින් හෝ නිරෝධායනය සඳහා පුද්ගලයන් රැගෙන යන්නේ පූර්ව දැනුම් දීමකින් පසුවය. පැය ගණනකට පෙර දුරකතනය ඔස්සේ එම පණිවිඩය ලබා දෙයි. නිරෝධායනයට ඇතුළත් දින ගණනට අවශ්‍ය ඇඳුම් හා වෙනත් දේවල් සකස් කර ගැනීමට පැය ගණනක් හොඳටම ප්‍රමාණවත්ය. නිරෝධායනයට එකතු වන පුද්ගලයන්ගේ නිවාස හා වෙනත් දේපොළ සුරක්ෂිත කිරීමට අවශ්‍ය පියවර ද ගනු ලැබේ. නි‍ෙවසක ඇති කරන සුරතල් සතුන් ගැන පවා සොයා බලන ප්‍රතිපත්තියක් නිරෝධායන වැඩසටහනට ඇතුළත්ය. මේවා පිළිබඳ ඇත්ත සමාජ මාධ්‍යවල පළ වන්නේ නැත.

නිරෝධායන මධ්‍යස්ථාන හා සංචරණ සීමා පනවා ඇති ප්‍රදේශ ගැන නිරන්තරයෙන් සොයා බලන ජාලයක් රජයට තිබේ. සෞඛ්‍ය අංශ, ආරක්ෂක හමුදා පොලීසිය පමණක් නොව රාජ්‍ය පාලනයට සම්බන්ධ ආයතන ද ඊට එකතු කරගෙන තිබේ. ග්‍රාමසේවක මහත්වරුන් පමණක් නොව; ප්‍රාදේශීය ලේකම් කාර්යාල ද, පළාත් පාලන ආයතන ද මේ ජාලයට සම්බන්ධය. කිසිවකුටත් ස්වකීය වගකීම්වලින් බැහැර වීමේ හැකියාවක් නැත. මෙබඳු පසුබිමක නිරෝධායන මධ්‍යස්ථානවල සේවා කඩා වැටෙන්නට ඉඩක් නැත. ආරක්ෂක අංශවලට අමානුෂික ලෙස ක්‍රියා කරන්නට ඉඩක් ද නැත. කොවිඩ් වැළැක්වීමේ කාර්ය සාධන කමිටුව වරින් වර රැස් වී කටයුතු සමාලෝචනය කරයි.

විශේෂඥයන්ගේ මතයට අනුව ශ්‍රී ලංකාව පසු වන්නේ සුබදායක තැනකය. බරපතළ තත්ත්වයක් ඇති වීමට පෙර කොවිඩ් පාලනය කර ගැනීමේ ඉඩ ප්‍රස්තාව තවම ශ්‍රී ලංකාවට ඇති බව ඔවුන්ගේ අදහසය. මේ තත්ත්වය යටතේ නිරෝධායනය පසුගාමි වුව හොත් සමස්ත ක්‍රියාවලිය අඩපණ වීමට ඉඩ තිබේ. සමාජ මාධ්‍ය පතුරවන බොරුවලට අනුව මහජනයා ක්‍රියා කිරීමට පටන් ගත හොත් සිදු වන්නේ බලවත් විනාශයකි. මේ විනාශය ඇති වීමට පෙර සමාජ මාධ්‍ය යම් පාලනයකට නතු කළ යුතුය. අවම වශයෙන් අතේ පැළ වෙන බොරු ප්‍රචාරය කරන කිහිප දෙනකු හෝ සිරගත කළ යුතුය. එය වගකීමකි.

රටක ආර්ථිකය හැසිරවීම අතිශය දුෂ්කර හා සංකීර්ණ ක්‍රියාවලියකි. පාරිභෝගිකයාට සහන ලැබෙන විට ගොවියා අඬන්න පටන් ගනී. ගොවියාට සහන සලසන විට පාරිභෝගිකයා අඬන්න පටන් ගනී. මේ අතර සමාගම්වල ක්‍රියාකාරිත්වය වෙනම පවතී. අතරමැදියන්ගේ ක්‍රියාකාරිත්වය ද වෙනම පවතී. මේ සියල්ලම තෘප්තිමත් කරන ආර්ථික වැඩපිළිවෙළක් කිසිවකුට නිර්මාණය කළ නොහැකිය. අවම ලෙස පාරිභෝගිකයා හා ගොවියා යම් පමණකින් හෝ තෘප්තිමත් වන ආර්ථික ක්‍රියාවලියක් සැකසිය හැකි නම් අවුලකින් තොරව ආර්ථිකය ගලා යනු ඇත. නැත හොත් ක්‍රියාත්මක වනු ඇත. නිදහස් වෙළෙඳපොළක් පවතින රාජ්‍යයක එවැන්නක් සිදු කිරීම ද ඉතා අපහසුය. එහෙත් එය කළ යුතුය.

ජීවන වියදම් කමිටුවේ රැස්වීමකදී ජනාධිපතිවරයා පෙන්වා දී ඇත්තේ ගොවියා හා පාරිභෝගිකයා තෘප්තිමත් වන ආර්ථික ක්‍රියාවලියක් කෙසේ හෝ ආරම්භ කළ යුතු බවය. ඒ සඳහා ආදර්ශයක් පෙන්වා දුන් ජනාධිපතිවරයා ගොවියා ගසා කන අතරමැදියන්ගේ ක්‍රියාවලිය නවතා දැමීම වැදගත් බව කියා සිටියේය. එය කළ හැක්කේ කෙසේ ද මාර්ග දෙකක් ඇත. පළමු මාර්ගය වන්නේ රජය මැදිහත් වී ගොවියාගේ අස්වැන්න මිලට ගැනීමය. දෙවන මාර්ගය වන්නේ ගොවියාට කෙළින්ම වෙළෙඳපොළ හා සම්බන්ධ විය හැකි අවස්ථාවක් ඇති කිරීමය. දෙවන මාර්ගය වඩාත් ප්‍රායෝගික බව පෙනී යයි. ඊට ගොවි ජනතාව ද එකඟ වනු ඇත.

අතරමැදියන්ගේ ගසා කෑම අපේ වෙළෙඳපොළ තුළ ජයටම සිදු වෙයි. ගොවි බිමට එන අතරමැදියා ඉතා අඩු මිලකට අස්වැන්න කොල්ල කා ගනී. ගොවියා එම මොහොතේ පහසුව තකා අතරමැදියාට හසුවන ආකාරය දැක ගත හැකිය. ඒ හැරත් දුප්පත් ගොවියාට ප්‍රවාහන පහසුකම් නැත. වෙළෙඳපොළ සම්බන්ධතා නැත. මෙහි වාසිය අතරමැදියාට ලැබෙයි. ගොවි බිමට යන අතරමැදියා වට්ටක්කා කිලෝව රුපියලකට දෙකකට මිලට ගනී. එය වෙළෙඳපොළ වෙත එන්නේ ගත් මිලට වඩා දහ ගුණයකින්වත් මිල වැඩි කිරීමෙන් පසුවය. මේ ක්‍රමය නිසා එක අතකින් ගොවියා සූරාකෑමට ලක් වෙයි. තව අතකින් පාරිභෝගිකයා සූරාකෑමට ලක් වෙයි.

මේ දිනවල කහ හිඟයක් පවතී. කහ කුඩු ග්‍රෑම් සියයක් රුපියල් හයසියයට අලෙවි කළ අවස්ථා ද වාර්තා වී තිබිණි. කහ හිඟය ඇති වූයේ කහ ආනයනය නවතා දැමීම නිසාය. රටට අවශ්‍ය තරම් කහ කුඩු සැපයිය හැකි යැයි ගොවියා කියනමුත් එය ඉටු වී නැත. කහ ඇතුළු තවත් පාරිභෝගික භාණ්ඩ රැසක් ආනයනය කිරීම නවතා ඇත්තේ දේශීය ගොවීන්ගේ ඉල්ලීම මතය. එහෙත් ඉන් පාරිභෝගිකයා අමාරුවේ වැටී ඇත. මේ නිසා කළු කඩයක් ද බිහි වී ඇත. පොල් සම්බන්ධයෙන් ඇත්තේ තවත් ගැටලුවකි. වාර්ෂික පරිභෝජනයට අවශ්‍ය පොල් ප්‍රමාණය ඇතත් එය වෙළෙඳපොළට එන්නේ නැත.

කොවිඩ් අර්බුදය ද සැලැකිල්ලට ගත් රජය අත්‍යවශ්‍ය ආහාර ද්‍රව්‍ය හතරක ආනයන බදු කපාහැරීමට පියවර ගත්තේය. එය රටේ සමස්ත ජනතාවට ලබා දුන් සහනයකි. ඒ අනුව ටින් මාළු, පරිප්පු, ලොකු ලූනු හා සීනි අඩු මිලට ගත හැකි විය යුතුය. පාරිභෝගික ජනතාව බදු කපා හැරීම ගැන ප්‍රසාදය පළ කරන අතර, ව්‍යාපාරිකයා පසු වන්නේ වෙනත් මතයකය. රජය කියන පිළිවෙළට ව්‍යාපාර ගෙන යා නොහැකි බවට ඔවුහු තර්කයක් ඉදිරිපත් කරති. බදු කපාහරින්නේ නම් අඩු මිලට භාණ්ඩ අලෙවි කරන්නට බැරිකමක් තිබෙන්නට බැරිය. බදු මුදල අහෝසි වූ පසු ව්‍යාපාරිකයාට අඩු මුදලකට භාණ්ඩ ගැනීමට හැකි වෙයි. එහි වාසිය පාරිභෝගිකයා වෙත ද කාන්දු විය යුතුය.

නිදහස් ආර්ථිකයක් තුළ වෙළෙඳපොළ හැසිරවීම සම්බන්ධයෙන් ආණ්ඩුවකට කළ හැක්කේ සොච්චම් ක්‍රියා මාර්ගයකි. අපි ඊයේ ද මේ තීරුව ඔස්සේ ඒ කරුණ පැහැදිලි කළෙමු. එහෙත් සොච්චම් බලපෑම උපායශීලි ලෙස යොදා ගත හොත් වෙළෙඳපොළ හැසිරීම පිළිබඳ යම් බලයක් රජය වෙත ලබා ගත හැකිය. ජනාධිපතිවරයා පෙන්වා දෙන අන්දමට එම බලපෑම මඟින් ගොවියාට හා පාරිභෝගිකයාට යන දෙදෙනාටම සහන ලබා දිය හැකිය. ගොවිතැන ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රධාන ජීවනෝපායකි. ඒ හැරත් රටේ මුළු ජනගහනයෙන් වැඩි පිරිස කුමන හෝ අංශයකින් කෘෂිකර්මයට දායකත්වයක් සපයති. ඒ අනුව ආර්ථිකයේ ප්‍රධාන තැනක් ගොවියාට හිමි විය යුතුය. ඉන් අර්ථවත් වන්නේ ගොවියාගේ ද අත මිට සරු විය යුතු බවය.

අපට ජාතික ආර්ථික ප්‍රතිපත්තියක් නැතිකමේ පාඩුව මෙබඳු අවස්ථාවලදී හොඳින් පෙනී යයි. ජාතික ප්‍රතිපත්තියක් ඔස්සේ ආර්ථික ක්‍රියාවලියේ නිත්‍යතාවක් ඇති කිරීම වැදගත්ය. එබඳු පසුබිමකදී ආර්ථික වැඩසටහන් වරින්වර වෙනස් කිරීමට අවශ්‍ය වන්නේ නැත. මේ ආපදා අවස්ථාවේ ගොවියා හා පාරිභෝගිකයා යන දෙදෙනාටම සහන අවශ්‍ය වෙයි.

ශ‍්‍රී ලංකාවේ වර්තමාන කොරෝනා වසංගත තත්ත්වය ගාමන්ට් ෆැක්ටරියකින් මතුවීමත් සමගම මේ රටේ ඇඟලූම් කර්මාන්තයේ වැඩි දෙනා විසින් කතා නොකරනු ලබන පැතිකඩක් ගැන සාකච්ඡා කිරීමට අපට අවස්ථාව ලැබී තිබේ. මේ පැතිකඩ වූ කලී ඇඟලූම් සේවිකාවන් සූරාකෑමට ලක්වීම පිළිබඳ කතාවය. ඒ කතාව ගැන සාකච්ඡා කිරීමට කලින් මතක් කළ යුතු අනෙක් වැදගත් කාරණාව වන්නේ මේ රටේ ඇඟලූම් සේවිකාවන්ට ගතකිරීමට සිදුවී ඇති අන්ත අසරණ ජරා ජීර්ණ ජීවිතයයි. කටුනායක නිදහස් වෙළෙඳ කලාපයේ තිස්පන් දහසක ශ‍්‍රම බළකායක් වැඩ කරති. මේ තිස්පන්දහසෙන් සියයට හැත්තෑ පහක් පමණ තරුණියෝය. ඔවුන්ගෙන් වැඩිදෙනා කටුනායකට එන්නේ දුර පළාත්වලිනි. එවැනි ඇතැම් ඇඟලූම් සේවිකාවක් ඇගේ පවුලේ වැඩිමලා විය හැකි අතර ඇය කොළඹ රස්සාවකට යෑම එම පවුලේ අනාගතය විසඳන තීරණාත්මක සාධකයක් ලෙසට ගණනය කිරීම එම පවුලේ අය විසින්ම කරනු ලැබේ. මේ වූ කලී ලංකාවේ පහළ මධ්‍යම පන්තියේ සහ දුප්පත් පන්තියේ චින්තනයයි.

කොළඹින් දුර බැහැර පිටිසරබද ගමක දරුවකු රස්සාවකට කොළඹ ඒම ඉහත සඳහන් පන්තීන් දෙක විසින් මීට අවුරුදු සියයකට පෙර සලකන ලද්දේත් නිධානයක් ලැබුණාක් මෙනි; අද සලකන්නේත් නිධානයක් ලැබුණාක් මෙනි. නිධානයේ තරම දන්නේ කොළඹ එන එකාය. එය කිසි කලෙකත් ගොඩගැනීමට බැරි නිධානයකි. ගාර්මන්ට් ෆැක්ටරිවල වැඩට එන පිටිසරබද ගැමි ළමයින් මනසින් දුටු ලෝකය ෆැක්ටරි තුළ නැත. ඔවුහු රුපියල් දහහත් දහස් පන්සියයක හෝ රුපියල් විසි දහසක මූලික පඩියකට ජීවිත පටන් ගනිති. ඔවුන්ට නවතින්නට සිදුවන්නේ බෝඩිමකය. ඒ සඳහා එක් තරුණියකට අවම වශයෙන් බෝඩින් කුලිය ලෙස රුපියල් හත්දහස් පන්සියයක්වත් ගෙවීමට සිදුවේ. ඇය සිටින බෝඩින් කාමරය තුළ තවත් ගාමන්ට් සේවිකාවෝ හතක් හෝ අටක් සිටිති. බෝඩින් අයිතිකාරයා හෝ අයිතිකාරිය මෙය හඳුන්වන්නේ ”හත්දහස් පන්සියයේ කෑලි” හතක් අටක් ලෙසය. බෝඩින් ගාස්තුව ගෙවීමෙන් පසු රුපියල් දස දහසක් හෝ දොළොස් දහස් පන්සියයක් ගමේ සිටින තම පවුලේ අයට යැවීමට මේ තරුණියට පුළුවන. එවිට ඇගේ වියදමට තඹ සල්ලියක්වත් ඉතිරි වන්නේ නැත. එසේ නම් ඊළඟ මාසයේ සිට ඇය ඕ. ටී. කළ යුතුය. ඕ. ටී. වලින් ද ගොඩ ඒමක් නැති ඇය දරිද්‍රතාවයේ පතුලටම වැටෙන්නීය.

මෙසේ දුක් විඳින තරුණියන්ට මුදලෙන් උපකාර කිරීම සඳහා ඉදිරිපත් වන පරිත්‍යාගශීලී තරුණයන් බොහෝය. පුණ්‍ය කටයුතු සඳහා මුදල් පරිත්‍යාග කළ හැකි ධනවත් අය ලංකාවේ මෙපමණ සිටින බව දන්නේ නම් ලෝක බැංකුව හෝ ආසියානු සංවර්ධන බැංකුව මේ රටට ණය දීමට කවදාවත් ඉදිරිපත් නොවනු ඇත. මේ පරිත්‍යාගශීලීන් වැඩිදෙනා අත මේ අසරණ තරුණියෝ ලිංගික කෙළි බඩු බවට පත්වෙති. තමන් කරන ත්‍යාගශීලී උපකාර වෙනුවෙන් මේ නරුම නීච කාලකණ්ණි පිරිමි පෙර කී තරුණියන්ගේ කන්‍යාභාවය ලබා ගනිති. එසේ කන්‍යාභාවය ඉල්ලා සිටින අවස්ථාවේදී මේ තරුණියන් එම ඉල්ලීම බැහැර කිරීමට නොහැකි තරමට කායිකව හා මානසිකව පේ‍්‍රම උගුලේ සිරවෙලාය. ඊළඟ පියවරේදී මේ නීච පිරිමින් වෙතින් එම තරුණියන්ට දීමනා දෙකක් ලැබේ. ඉන් පළමුවැන්න වූ කලී දරු ගැබකි. දෙවැන්න බෙහෙත් නැති සමාජ රෝගයකි. පළමුවැනි ප‍්‍රශ්නය විසඳීමට ගබ්සා කඩවල සිටින හොර දොස්තරවරුන්ට පුළුවන. දෙවැනි ප‍්‍රශ්නයට උත්තරය කොළඹ මහ රෝහලේ තිස් තුනේ කාමරේය. මේ කාමරේ තුළදී වුව ඇතැම් සමාජ රෝග සුව කළ නොහැක. ඒ අතින් බලන විට කොරෝනා යනු සුළු උණකි. කටුනායක නිදහස් වෙළෙඳ කලාපය ආශ‍්‍රිත බෝඩින් කාමර වැඩි හරියක් තුළ විවිධ ගාමන්ට්වල සේවිකාවෝ ලැගුම්ගෙන සිටිති. ඒ අනුව එක් කෙනකුට කොරෝනා හැදුනොත් මුළු කාමරයටම කොරෝනා වැළඳෙයි. බ‍්‍රැන්ඩික්ස් ටේලර් සාප්පුවට හැදුණු කොරෝනා රෝගය නෙක්ස්ට් ගාමන්ට් එකටත්, හෙළ ක්ලෝදින්ග් ගාමන්ට් එකටත් පැතිර ගියේ මෙකී න්‍යායට අනුව විය යුතුය.

ශ‍්‍රී ලංකාව යනු කම්කරු නීති රීතීන් ඉහළින්ම තිබෙන රටකි. කම්කරු අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් පැළ කරන ලද විශාල එන්. ජී. ඕ. ගස් මේ රටේ ඇත. අවාසනාවකට මෙන් මේ එන්. ජී. ඕ. ගස් වලින් ඇඟලූම් සේවිකාවන්ට කිසිම හෙවණක් ලැබී නැති අතර එන්. ජී. ඕ. කට්ටියගේ සේවක අයිතිවාසිකම් පමණක් ඉහළින්ම සුරැකී ඇත. කවර ගාමන්ට් ෆැක්ටරිය කවර බයිලාව කිව්වත් මෙය තමයි සැබෑ තත්ත්වය. ශ‍්‍රී ලංකාවේ ගාමන්ට් ව්‍යාපාරය පටන් ගත්තේම මේ පරිහානිගත තත්ත්වය තුළ සිටය. එය අදටත් එසේමය. වෙනිවැල්ගැට සහ පැරසිටමෝල් පොවා කුණුහරුපයෙන් බැණ තරුණියන්ගෙන් වැඩ ගැනීම ගාමන්ට් ක්ෂේත‍්‍රය තුළ එදත් සිදු විය. අදත් සිදු වෙයි. ආණ්ඩුව කළ යුත්තේ මෙය හෙටත් සිදු නොවීමට වගබලා ගැනීමය. එහෙත් කිසිදු ආණ්ඩුවක් ඒ වෙනුවෙන් කිසිම මඟුලක් කර නැත. ඒ නිසා බ‍්‍රැන්ඩික්ස් තියරිය ඒ ආකාරයෙන්ම පවතින අතර මැල්තස් තියරිය කවදාවත් ගොඩයන්නේ නැත.

කොවිඩ් මර්දනයට අදාළ සෞඛ්‍ය පුරුදු නීතියක් බවට පත් කිරීමට රජය තීන්දු කර ඇත. නිරෝධායනයට අදාළ නීති පද්ධතියක් මේ වන විටත් ක්‍රියාත්මක අතර සෞඛ්‍ය පුරුදු නීතියක් බවට පත් කරන්නේ ඊට අමතර ලෙසය. මීටරේ දුර පවත්වා ගැනීම, මුව ආවරණ නිසි ලෙස පැලඳීම, අත් සේදීම ඇතුළු තවත් සෞඛ්‍ය උපදේශන ගණනාවක් ඊට ඇතුළත්ය. මීට අදාළ ගැසට් පත්‍රය ඉතා ඉක්මනින් නිකුත් කරන බව සෞඛ්‍ය අමාත්‍යවරිය පෙන්වා දෙයි. නීති කඩ කරන ඕනෑම තැනැත්තකු තරාතිරම නොබලා අත්අඩංගුවට ගැනීමට පොලීසිය සූදානම්ය. කොක්කෙන් බැරි නම්; කෙක්කෙන් හෝ අවශ්‍ය දේ කඩා ගත යුතුය. මේ විහිළු කරන කාලයක් නොවේ. පුරවැසියා කොවිඩ් වළකනු වෙනුවට එහි ව්‍යාප්තියට කටයුතු කරන්නේ නම් එය වහා නැවැත්විය යුතුය. ඒ සම්බන්ධයෙන් දැඩි පියවර ගැනීමේ කිසිදු වරදක් නැත.

අපි අපගේ හෘදය සාක්ෂියට තට්ටු කොට විමසා බලමු. කොවිඩ් මර්දනය සම්බන්ධයෙන් කීර්ති නාමයක් ලබා සිටි ශ්‍රී ලංකාව යළිත් හිටි හැටියේම අවදානමකට පත් වූයේ කෙසේ ද? දැනට පවතින තත්ත්වය සංකීර්ණ වෙයි. බ්‍රැන්ඩික්ස් ආයතනයේ කොවිඩ් පොකුර එක්දහස් අසූ ගණනක් දක්වා ඉහළ නැඟ තිබේ. එම ආයතනයේ මුළු සේවක පිරිස එක්දහස් හයසියයකට ආසන්න බව කියති. එක ආසාදිතයකුට තවත් ආසාදිතයන් පන්සිය විසි ගණනක් ඇති කළ හැකි බව කියති. මේ කොවිඩ් චක්‍රය සක්‍රිය වුව හොත් මුළු මහත් ශ්‍රී ලංකාවම ‍රෝගයට ගොදුරු වන්නට බැරි කමක් නැත. එබැවින් ඉදිරි කාලය තීරණාත්මකය. උපදේශන නොසලකා හරින්නේ නම් බරපතළ විනාශයක් සිදු වීමට වැඩි කාලයක් ගත වන්නේ නැත.

ඉතා ඉක්මනින් ඉතිහාසය අමතක කරන ජාතියක් ලෙස ශ්‍රී ලාංකිකයා ප්‍රකටය. කොටි නායක වේළුපිල්ලේ ප්‍රභාකරන් ප්‍රසිද්ධියේ එය කියා සිටි අතර, එයින් මහඟු‍ වාසි අත් කර ගත්තේය. මේ වසරේ මුල් කාර්තුව තුළ කොවිඩ් මර්දනයට ජනතා සහාය ඉතා හොඳින් ලැබිණි. එහෙත් දෙවන කාර්තුව වන විට එය ලිහිල් වී ගියේය. නිලධාරීන්ගේ රාජකාරිය තුළ පවා දකින්නට ලැබුණේ අතිශය අලස ස්වරූපයකි. මඟීන්ගේ මුව ආවරන තිබුණේ බෙල්ලේය; නැත හොත් සාක්කුවේය. කාන්තාවන්ගේ මුඛවාඩම් බෑග්වල හිර වී තිබිණි. පොලීසිය එය සැලැකිල්ලට ගත්තේ ද නැත. උෂ්ණත්වය මැන බැලීම, මීට‍රේ දුර තබා ගැනීම හා විෂබීජහරණය ඇතැම් ආයතන විසින් මුළුමනින්ම අමතක කර දමන ලදී. එහි ප්‍රතිඵල දැන් අප ඉදිරියෙහි පවතී.

රජය කොවිඩ් මර්දනය සඳහා විශාල පරිශ්‍රමයක යෙදී ඇති අතර, ජන ජීවිතය සාමාන්‍ය පරිදි පවත්වා‍ ගැනීම සඳහා තවත් පරිශ්‍රමයක යෙදී ඇත. පහ වසර ශිෂ්‍යත්වය, අ.පො.ස. උසස් පෙළ විභාගය පැවැත්වීම බරපතළ අභියෝගයක් වුව කොවිඩ් රැල්ල යටතේම ඒවා පැවැත්වීමට පියවර ගනු ලැබිණි. රජය මේ අවදානම භාර ගත්තේ රටේ අධ්‍යාපන ක්‍රියාවලිය හා දරුවන්ගේ අනාගතය සම්බන්ධයෙන් ඉදිරි පියවරක් තබමිනි. විභාග කල් තැබීම ඔස්සේ අධ්‍යාපනය අවුලට යයි. එය දරුවන්ගේ ජීවිතවලට අදාළය. රජය සිය වගකීම් හා යුතුකම් ඉටු කරන අතර ජනතාව ද සිය යුතුකම් හා වගකීම් ගැන අවධානය යොමු කළ යුතුය.

ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය පෙන්වා දෙන අන්දමට තවත් වසර කිහිපයක් යන තුරු කොවිඩ් සමඟ ජීවත් වීමට අපට සිදු වේ. එය මන්ත්‍රයක් සේ ජප කළ යුතු දෙයක් බැවින් අපි නිතර ලියා තබමු. කොවිඩ් 19 වයිරසය පරාජය කළ හැකි එන්නතක් හෝ ඖෂධයක් හෝ තවම හඳුනාගෙන නැත. සියල්ල පවතින්නේ පර්යේෂණ මට්ටමේය. කොවිඩ් පරාජය කළ හැකි එකම ක්‍රමය ලෙස හැඳින්වෙන්නේ සෞඛ්‍ය පුරුදු ඔස්සේ එය වළක්වා ගැනීම පමණි. ර‍ටේ සමස්ත ජනතාව සෞඛ්‍ය පුරුදු කරා යා යුතුය. දේශපාලකයන්ට, නායකයන්ට, ප්‍රභූන්ට පමණක් නිදැල්ලේ හැසිරීමට ඉඩ දිය යුතු නැත. නීතියක් පැනවීමෙන් පසු එය කාටත් පොදු විය යුතුය. නීතිය කඩ කරන ප්‍රභූන් ද අත්අඩංගුවට ගෙන නඩු පවරන තැනකට පොලීසිය යා යුතුව තිබේ.

විචාරශීලි සමාජයක් හැටියට අප නැවත කල්පනා කර බැලිය යුත්තේ දැඩිසත්කාර ඒකකයකට ඇතුළු වී දුක් විඳිනවා ද? නැත හොත් සෞඛ්‍ය උපදේශන පිළිපදිනවා ද? යන්නය. මේ දෙකෙන් වඩා යහපත් කුමක් ද යන්න ඉතා පැහැදිලිය. කොවිඩ් පැතිර ගිය මුල් වකවානුව තුළ නි‍රෝධායනය ප්‍රතික්ෂේප විය. වැඩි දෙනා ඊට විරෝධය පෑහ. එහෙත් ආරක්ෂක අංශවල මැදිහත් වීම මත අවශ්‍ය සියල්ලන්ම නි‍රෝධායනය වෙත යොමු කිරීමට හැකි විය. දැන් නි‍රෝධායනය පිළිබඳ ගැටලුවක් නැත. සියල්ලෝම ඊට කැමැත්තෙන්ම එකතු වෙති. සෞඛ්‍ය පුරුදු ද එලෙසමය. කිහිපදෙනකුට දඩ වදින විට උපදේශන ඉබේම ක්‍රියාත්මක වනු ඇත.

දරුවන් විභාගයකට සූදානම් වන්නේ දීර්ඝ කාලයක සිටය. ඒ සඳහා දරුවන් හා මව්පියන් සිදු කරන කැප වීම අති මහත්ය. අප අමතක කරන්නේ වුව රජයක් ද විභාග වෙනුවෙන් අතිමහත් වියදමක් දරයි. මේ සියල්ලෙහි ඉලක්කය වන්නේ නිසි කලට විභාග පවත්වා දරුවන්ගේ ඉදිරි ගමනට අවශ්‍ය පදනම සකස් කර දීමය. එහෙත් විවිධ හේතු සාධක නිසා විභාග නිසි කල පැවැත්වීමට නොහැකි වන අවස්ථා තිබේ. ඒවා නොවැළැක්විය හැකි හේතු ලෙස දැක්විය හැකිය. කොවිඩ් 19 වසංගතය ද එවැනි නොවැළැක්විය හැකි සාධකයකි. මේ වසංගතය නිසා බොහෝ විභාග කල් ගියේය. එහෙත් දෙවන වරටත් විභාග කල් යෑම නවතා දැමීමට රජය සමත් වී ඇත. එය සතුටුදායක තත්ත්වයකි.

පහ වසර ශිෂ්‍යත්ව විභාගය අවුලකින් තොරව පැවැත්වීමට අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශය සමත් විය. ඊයේ එම විභාගය පැවැත්විණි. කොවිඩ් 19 වසංගත තත්ත්වය මැද ජාතික තලයේ විභාගයක් පැවැත්වීම අතිශය දුෂ්කර කටයුත්තකි. ඒ හැරත් මිනුවන්ගොඩ ‘බ්‍රැන්ඩික්ස්’ කොවිඩ් රැල්ල නිසා අලුත් අර්බුදයක් මතු වී තිබිණි. මෙය ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කයෙන් තවත් දිස්ත්‍රික්ක කිහිපයක් කරා කාන්දු වෙමින් පැවැති අවස්ථාවක අතිශය පරිස්සම් සහගත ලෙසින් විභාගය පැවැත්විණි. ඒ ගැන බොහෝ දෙනකුගේ සතුට පළ වී ඇත. දරුවන්ගේ අපේක්ෂාවන් හා විශ්වාසයන් දැල්වීම යහපත් කාර්යයකි. එය අනාගතය කෙරෙහි සාධනීය ලෙස බලපානු ඇත. ශිෂ්‍යත්ව විභාගය තවදුරටත් කල් ගියේ නම් එය නිත්‍ය ලෙසම ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනයේ බලවත් අවුලකට හේතුවක් වනු ඇත.

උසස් පෙළ විභාගය අද ආරම්භ වෙයි. අගෝස්තුවේ පැවැත්වීමට නියමිත වූ විභාගය ආරම්භ වන්නේ මාසයකුත් දින ගණනාවක් ගෙවී ගිය පසුය. අගෝස්තුවේ විභාගය පැවැත්විය යුතු ද? නැති ද? යන්න ගැන දීර්ඝ සාකච්ඡාවක් පැවැත්විණි. අවසන් ලෙස රජය කල්පනා කළේ දරුවන්ගේ මතයට ඉඩ දීම වැදගත් බවය. දරුවන්ගේ ඉල්ලීම වූයේ විභාගය සති කිහිපයකින් කල් තැබීම සුදුසු බවය. ඉහළින් තීන්දු ගැනීම හා ඒවා නිත්‍ය ලෙස ක්‍රියාත්මක කිරීම මීට පෙර සිදු වුව ද රජය එහි වෙනසක් ඇති කර තිබේ. එය සැලකිය හැක්කේ පොදු ජනයාගේ හඬට හා ඉල්ලීමට ඇහුම්කන් දීමක් හැටියටය. විභාගය කල් තැබීම ශිෂ්‍ය ප්‍රජාවගේ පැත්තෙන් ගත් කල වාසියක් ලෙස සැලකිය හැකිය. එහෙත් රජය පැත්තෙන් ගත හොත් එය අමතර වියදමක් සේ සැලකිය හැකිය.

ලෝකයේ අද පවතින යථාර්ථය ගත හොත් කොවිඩ් -19 සමඟ සටන් කරමින් ජීවන ක්‍රියාවලිය ඉදිරියට ගෙන යෑමට සෑම රටකටම සිදු වී ඇත. ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය එය නිතර අවධාරණය කරයි. ඔවුන්ගේ මතයට අනුව තවත් වසර දෙකක් හෝ තුනක් හෝ වසංගතය සමඟ ජීවත් වීමට අපට සිදු වනු ඇත. වසර තුනක් යනු ජීවිතයකින් සැලකිය යුතු කාලයකි. එය අත්හැර අනාගතය සැලසුම් කළ නොහැකිය. අපේ රාජ්‍ය නායකයා ශ්‍රී ලංකාව තුළ රෝගය ව්‍යාප්ත වීමටත් කලින් ඊට සූදානම් වූයේ මේ තත්ත්වය වටහා ගෙන යැයි කිව හැකිය. වසංගතයට මුහුණ දීමේ වගකීම භාර ගත යුත්තේ එකිනෙක රටවල නායකයන්ය. නායකයන්ගේ සැලසුම් හා වැඩසටහන් සාර්ථක නම්; කොවිඩ් 19 ඇති කරන හානිය අවම වෙයි.

මේ වන විට කොවිඩ් භීතිකාව යළි හිස ඔසවා ඇත. ඒ හැරෙන්නට ඉදිරි සතිය තීරණාත්මක බව ද ප්‍රකාශයට පත් වී ඇත. ජාතික වැදගත්කමකින් යුතු විභාග පැවැත්වෙන්නේ එබඳු පසුබිමකය. මේ මොහොතේ කිසිවකුට තමන්ගේ වගකීම් හා යුතුකම් පැහැර හැරීමට ඉඩක් නැත. නිදසුනක් ගත හොත් මෙබඳු අවස්ථාවක ප්‍රවාහන ක්ෂේත්‍රයේ වර්ජනයක් ඇති කළ හොත් එය ජාතික අපරාධයක් සේ සැලකිය හැකිය. ඊට එරෙහිව නෛතික පියවර ගැනීමේ හැකියාවක් ද පවතී.

උසස් පෙළ යනු ජාතික විභාග පද්ධතියේ වැදගත් හා තීරණාත්මක විභාගය වෙයි. එහි ඇති තරගකාරිත්වය වෙනත් විභාගවලට නැතැ’යි කිව හැකිය. උසස් අධ්‍යාපනය, රැකියා වෙළෙඳපොළ, වෘත්තීය අධ්‍යාපනය යන සියලු සාධකවලට බලපාන කඩඉමක් ලෙස උසස් පෙළ හැඳින්විය හැකිය. එය කෙනකුගේ ජීවිතයේ කඩඉමක් ලෙස ද පෙන්වා දිය හැකිය. රජය මෙවර විභාගය පැවැත්වීමට අවශ්‍ය සියලු විධි විධාන යොදා ඇත්තේ දුෂ්කර තත්ත්වයක් යටතේය. ඉන් පෙනී යන්නේ රජය අධ්‍යාපනය සඳහා ප්‍රමුඛ අවධානයක් යොමු කර ඇති බවය. ශිෂ්‍ය ප්‍රජාව ද මේ තත්ත්වය වටහා ගෙන විභාගයට හොඳින් මුහුණ දිය යුතුය. රටේ අනාගතය භාර ගත යුතු තරුණ ප්‍රජාව අභියෝග භාර ගැනීමට තරම් ශක්තියක් හා ධෛර්යයක් ඇති කර ගැනීම ඉතා වැදගත්ය.

උසස් පෙළට මුහුණ දෙන සියලු සිසු දරුවන්ට අපේ උණුසුම් සුබ පැතුම් මේ සමඟ තිළිණ කරන්නට කැමැත්තෙමු.

ලෝක බලවතා ලෙස ප්‍රකට ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් කොවිඩ් 19 සමච්චලයට ලක් කළ අතර, එය සාමාන්‍ය උණ රෝග‍යක් ලෙස අර්ථ ගැන්වීය. ඔහු මහජනයා ඉදිරියේ තම මුඛවාඩම ගලවා ඉවතට වීසි කළේ කොවිඩ් වසංගතය ගණන් ගත යුතු දෙයක් නොවන බව හඟවමිනි. එහෙත් ට්‍රම්ප් මහත්තයාට වැරදුණේය. ඔහු මේ වන විට කොවිඩ් ආසාදිතයකු වී හමාරය. ලෝක බලවතාගේ චර්යා රටාවෙන් අපට යමක් උගත හැකිය. එනම්: මේලෝක වසංගතය නොසලකා හැරීමට කිසිදු ජගතකු මිහි පිට නැති බවය. බලවත්, ධනවත්, උගත් යන සියල්ල ඇත්තේ වසංගතයට පහළිනි.

ශ්‍රී ලංකාව කොවිඩ් 19 වසංගතය ඉදිරියේ අපරාජිතවනැඟී සිටි බව ප්‍රකට කාරණයකි. වසංගත මර්දනය හා ඊට මුහුණදීම සම්බන්ධයෙන් සාර්ථක ප්‍රතිඵල ගත් ලොව දෙවන රාජ්‍යය හැටියට කීර්ති නාමයක් අපට ලැබී තිබේ. එහි සැබෑ අර්ථය වන්නේ වසංගත තත්ත්වය රටෙන් බැහැර වී ඇතිබව නොවේ. අප රෝගය පිළිබඳ අවධානයකින් සිටින බව හා රෝග මර්දනය සඳහා වැඩපිළිවෙළක් ඇති බව ඉන් කියවේ. බුද්ධිමත් රාජ්‍ය නායකයකු අපට සිටින බැවින් ද, ශක්තිමත් ආණ්ඩුවක් අපට ඇති බැවින් ද එම සතුටුදායක තත්ත්වය උදා වී ඇත. එහෙත් නිසි පිළිවෙත් අනුගමනය නොකළ හොත් ඕනෑම මොහොතක කොවිඩ් 19 හිස එසවිය හැකිය.

මේ තත්ත්වය සනාථ කරමින් ගම්පහ දිවුලපිටියෙන් ආසාදිත කාන්තාවක හමු වී ඇත. ඇය මිනුවන්ගොඩ ප්‍රදේශයේ ඇඟලුම් කම්හලක සේවය කරන අතර, උණට ප්‍රතිකාර ගැනීම සඳහා ගම්පහ රෝහලට ගොස් තිබේ. ආසාදිත කාන්තාව සමාජ කණ්ඩායම් කිහිපයක් ඇසුරු කර ඇති බව වාර්තා වෙයි. මේ වන විට තුන්දහසක් දෙනා නිරෝධායනයට ලක් කර සිටිති. රෝගි කාන්තාවගේ දියණියට ද වයිරසය ඇතුළු වී ඇති බව තහවුරු වී ඇත. එම දියණියගේ සම්බන්ධතා ජාලය ද දැන් විමසුමට ලක් වී තිබේ. මිනුවන්ගොඩ, දිවුලපිටිය, වේයන්ගොඩ යන ප්‍රදේශවලට පොලිස් ඇඳිරි නීතිය පනවා ඇත. ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කය පුරා යළිත් කොවිඩ් වසංගත භීතිකාව පැතිර යමින් පවතී.

මේ සිද්ධියත් සමඟ මතු වන ප්‍රධාන ගැටලුව වන්නේ ඉහත කාන්තාව ආසාදිතයකු වූයේ කෙසේ ද යන්නය. පොදු සමාජයෙන් කොවිඩ් රෝගියකු හමු වන්නේ සැලකිය යුතු කාලයකට පසුය. එහි අනතුරු හැඟවීමක් ද තිබේ. අපගේ මූලික අවධානය යොමු වී ඇත්තේ විදේශගත වී සිට නැවත ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණෙන පුද්ගලයන් ගැනය. එලෙස එන සියලු දෙනා නිරෝධායනයට හා අදාළ පරීක්ෂණවලට යොමු කරන බැවින් ඒ කෙරෙහි සැකයක් ඇති කර ගැනීමට හේතු සාධක නැත. එසේ නම් ඉහත කාන්තාව ආසාදිතයකු බවට පත් වූයේ කෙසේ ද? මෙතෙක් ඊට අදාළ හේතුවක් තහවුරු වී නැත. එහෙත් හඳුනාගත යුත්තේ ද එම හේතු සාධකය බව මතක් කළ යුතුය.

කොවිඩ් වසංගතයෙන් බරපතළ පීඩා විඳින රාජ්‍යය අමෙරිකා එක්සත් ජනපදයයි. දෙවනුවට පීඩා විඳින රාජ්‍යය ඉන්දියාවයි. එම රටවලින් වාර්තා වන කොවිඩ් මරණ සංඛ්‍යාව, ආසාදිතයන්ගේ ගණන, රෝග ව්‍යාප්තියේ ශීඝ්‍රතාව හා ආර්ථිකයට සිදු වන බරපතළ හානියත් සැලැකිල්ලට ගන්නා විට භයානක චිත්‍රයක් අප ඉදිරියෙහි මැවෙයි. අමෙරිකාව පුරා රෝගය ව්‍යාප්ත වූයේ නොසැලකිල්ල නිසාය. රාජ්‍ය පාලකයාගේ සිට සාමාන්‍ය පුරවැසියා දක්වා සියල්ලෝම වසංගතය හෑල්ලුවට ගත්හ. අද පවා එහි වෙනසක් දකින්නට නැත. ඉන්දියාව මේ තත්ත්වයට මුහුණ දෙන්නේ ජනතාවගේ ඇති නොහික්මුණු භාවය නිසා යැයි කියන්නට හේතු සාධක තිබේ. ඉන්දීය ජාතිකයෝ පොලීසිය පහර දුන්න ද සෞඛ්‍ය පිළිවෙත් අනුගමනය කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කරති.

ඉහත රාජ්‍ය දෙකම අපට වඩා ඉදිරියෙන් සිටින බලවත් රටවල් වුව අප ඔවුන් අනුගමනය කළ යුතු නැත. ශ්‍රී ලංකාව කොවිඩ් වසංගතය මර්දනය සම්බන්ධයෙන් කීර්ති නාමයක් හිමි කර ගෙන ඇත්තේ අපේම ක්‍රමවේදයකට හා අපේම වැඩසටහනකට අනුව ඊට මුහුණ දෙන නිසා බව කිව හැකිය. ලෝකයේ බලවත් රටවලට ද ප්‍රථම වසංගත මර්දනය සඳහා ආරක්ෂක අංශ යොදා ගත්තේ ශ්‍රී ලංකාවය.

පසුව බලවත් රටවල් අපේ ක්‍රමය ආදර්ශයට ගත්තේය. නිවැරැදි තීන්දු තීරණ ගන්නා නායකයන්, සේම වැඩසටහන් කාර්යක්ෂම ලෙස ක්‍රියාවට නංවන නිලධාරීන් සිටිත් නම්, කිසිදු රටක් මේ වසංගතයෙන් බරපතළ පීඩාවට පත් වන්නේ නැත. ඒ සමඟම සිහිපත් කළ යුත්තේ ජනතාවගේ පැත්තෙන් ද ඉටු විය යුතු වැඩ කොටසක් ඇති බවය.

ආපසු හැරී බලන විට අපේ ජනතාවගේ වැඩ කොටස පිළිබඳ ගැටලු ගණනාවක් මතු වී ඇත. කොවිඩ් 19 පිළිබඳ අවදානමක් ශ්‍රී ලංකාව තුළ නැතැ’යි යන හැඟීමෙන් බොහෝ දෙනෙක් ක්‍රියා කරති. ඇතැම් ආයතන හා නිලධාරීන් ද මන්දගාමි වී ඇති බවක් ද පෙනෙන්න තිබේ. ප්‍රසිද්ධ ස්ථානවල ද මුඛවාඩම නැතිව හැසිරෙන අය බහුලය. පොලීසිය ඔවුන් දෙස හැරී බලන්නේ ද නැත. මීටරයේ දූරස්ථභාවය වෙළෙඳ දැන්වීම්වලට පමණක් සීමා වී ඇත. සෞඛ්‍ය පිළිවෙත් හා උපදේශන එකින් එක සමාජය වෙතින් ගිලිහී යන්න පටන්ගෙන තිබේ. අමෙරිකාව ප්‍රමුඛ බටහිර රටවල් අනුකරණය කරන්න ගිය හොත් අප විශාල අනතුරක වැටෙනු ඒකාන්තය. දිවුලපිටියේ සිද්ධිය සනාථ කරන්නේ ද එම වැදගත් සාධකය බව සිහි තබා ගත යුතුය.

කොවිඩ් මර්දනය සාමූහික වගකීමක් බව ජනාධිපතිවරයා කියා ඇත. එය තේමා පාඨයක් ලෙස පවත්වාගෙන යා හැකි නම්, අපට මේ සටන ජය ගත හැකිය.

අපේ විදේශ ප්‍රතිපත්තිය, ආර්ථික සහයෝගිතාව හා ඉන්දීය සාගර කලාපයේ තත්ත්වය සම්බන්ධයෙන් ජනාධිපතිවරයා දක්වන අදහස් කෙරෙහි කාගේත් අවධානය යොමු වීම වැදගත්ය. අපේ විදේශ ප්‍රතිපත්තිය නොබැඳි එකකි. ශ්‍රී ලංකාව කිසිදු බල කඳවුරකට අයත් නැත. අමෙරිකාවේ, චීනයේ පමණක් නොව, අසල්වැසි ඉන්දියාවේ වුව මතවාදයට ගැති වී කටයුතු කිරීමේ වුවමනාවක් ශ්‍රී ලංකාවට නැත. අන්‍යොන්‍ය ප්‍රතිලාභ සහිත ආර්ථික සහ‍යෝගිතාවක් පවත්වා ගැනීම අපේ ක්‍රමය වී ඇත. ඒ අනුව ඕනෑම රාජ්‍යයක් සමඟ ආර්ථික කටයුතු පුළුල් කර ගැනීමට ශ්‍රී ලංකාව සූදානම්ය. ඉන්දීය සාගරය විවෘත හා නිදහස් කලාපයක් සේ පවත්වා ගැනීම ශ්‍රී ලංකාවේ අපේක්ෂාව වෙයි.

ජනාධිපතිවරයා ඉහත සඳහන් ලෙස අපේ අන්තර්ජාතික කටයුතු විග්‍රහ කරන්නේ නව තානාපතිවරුන් සිව්දෙනකු අක්ත පත්‍ර භාර දෙන උත්සවයකදීය. ජර්මනිය, කොරියානු ජනරජය, ස්විට්සර්ලන්තය හා වතිකානය නියෝජනය කරමින් නව තානාපතිවරු එලෙස අක්ත පත්‍ර භාර දුන්හ. ජනාධිපතිවරයා, සිය අදහස් දක්වමින් තවත් වැදගත් සාධක කිහිපයක් ගැන සඳහන් කළේය. හම්බන්තොට නව වරාය ඉදි කළේ චීනයේ ණය ගනිමින්ය. එය ආර්ථික සහයෝගිතා වැඩසටහනකි. මෙය හඳුනා නොගත් අය විවේචන දෙකක් ඉදිරිපත් කළහ. පළමු විවේචනය වන්නේ ශ්‍රී ලංකාව ණය උගුලක සිර කර තිබේ යන්නය. දෙවන විවේචනය වන්නේ චීනයේ බල කඳවුර නියෝජනය කිරීමට ශ්‍රී ලංකාව ඉදිරිපත් වී ඇත යන්නය. මේ දෙක ම පදනම් විරහිත චෝදනා ලෙස ජනාධිපතිවරයා හඳුන්වයි.

දියුණු රටවල් විදේශීය ණය ගැනීමට බිය වන්නේ නැත. ණය මුදල් කළමනාකරණය කර ගැනීමේ හැකියාව ඒ රටවලට තිබේ. ණය ආර්ථික ව්‍යාපෘති සඳහා යොදාගෙන ඒවා සාර්ථක ආදායම් මාර්ග බවට පත් වූ විට ණය උගුලක් ඇති වන්නේ නැත. ලෝක බැංකුවේ හිටපු සභාපතිවරයකු වූ රොබට් මැක්නමාරාට අනුව ණය යනු සංවර්ධනයේ ලක්ෂණයකි. මැක්නමාරාගේ කාලය තුළ දුප්පත් රටවලට විශාල වශයෙන් ණය දී ඇත. ඇතැම් රටවල් ඉලක්ක ජය ගත්තේය. ඇතැම් රටවල් අමාරුවේ වැටුණේය. ණය ගැනීම නොව, ණය මුදල් ආයෝජනය කිරීම තුළ ගැටලුවක් ඇත්තේය. හම්බන්තොට වරාය යනු ඉතා බුද්ධිමත් ආයෝජනයකි. එහෙත් ඇතැම් දේශපාලන නායකයන් ඒ බව වටහාගෙන නැත.

චීනය සමඟ ආර්ථික ගනුදෙනු කිරීම වැරදියට වටහාගත් පිරිසක් අපේ රටේ සිටිති. චීන - ශ්‍රී ලංකා ආර්ථික සහ‍යෝගිතාව ඔවුන්ගේ විග්‍රහයට අනුව චීන කඳවුර නියෝජනය කිරී‍මකි. මේ අනුව ශ්‍රී ලංකාව චීනයට සමීප වී ඉන්දියාව තරහ කරගෙන ඇතැ’යි තර්කයක් ඉදිරිපත් වී ඇත. මෙය අසත්‍ය දේශපාලන ප්‍රචාරයකි. ශ්‍රී ලංකාව ඉන්දියාව සමඟ මෙන්ම චීනය සමඟ ද මිත්‍රත්වයෙන් කටයුතු කරයි. එහෙත් චීනය නියෝජනය කිරීමට හෝ ඉන්දියාව නියෝජනය කිරීමට හෝ ශ්‍රී ලංකාව ඉදිරිපත් වන්නේ නැත. බල කඳවුරුවලට යටත් නැති නොබැඳි විදේශ ප්‍රතිපත්තියේ අර්ථය එයයි.

ශ්‍රී ලංකාවේ භූගෝලීය පිහිටීමේ වැදගත්කම හා එහි ආර්ථික වාසිය අපේ නායකයන් හඳුනා ගෙන තිබුණේ නැත. කෙ‍නකු එය හඳුනා ගෙන තිබුණ ද ඊට අදාළ ආයෝජන සිදු කිරීමට ඉදිරිපත් වූයේ නැත. හම්බන්තොට වරාය ඉදි කිරීම අපේ භූගෝලීය පිහිටීමේ වැදගත්කම හඳුනා ගැනීමකි. එය අභියෝගයක් වූ අතර, මහින්ද රාජපක්ෂ පාලනය අභියෝගය ජය ගැනීමට සමත් විය. හම්බන්තොට වරාය ආශ්‍රිත අනෙකුත් ව්‍යාපෘති සාර්ථක කර ගැනීම සඳහා අන්තර්ජාතික සබඳතා ඉතා වැදගත් වෙයි. ජනාධිපතිවරයා පෙන්වා දෙන්නට උත්සාහ කරන්නේ එම තත්ත්වය යැයි කිව හැකිය. තානාපතිවරුන් සමඟ ඒවා සාකච්ඡා කිරීම සාධනීය ලක්ෂණයකි. ලෝකයේ දියුණු රටවල් ශ්‍රී ලංකාවේ වැදගත්කම වටහා ගැනීම මේ මොහොතේ අත්‍යවශ්‍ය සාධකයක් ලෙස පවතී.

නව තානාපතිවරුන් ශ්‍රී ලංකාව සම්බන්ධයෙන් වැදගත් අදහස් කිහිපයක් පළ කර තිබේ. ඉන් එක අදහසක් වන්නේ කොවිඩ් 19 වසංගතය මර්දනය කිරීමේදී ශ්‍රී ලංකාව සාර්ථක වී ඇති බව හා ලෝකයට ආදර්ශයක් සපයා ඇති බවය. ශ්‍රී ලංකාවට දියුණු වීම සඳහා විභවතා ඇති බව හා තම රටවල සහයෝගය ඒ සඳහා නිරන්තරයෙන්ම දීමට සූදානම් බව දෙවන අදහසය. ජර්මනිය, ස්විට්සර්ලන්තය මෙන්ම කොරියානු ජනරජය ද කාර්මික වශයෙන් දියුණු තත්ත්වයක පවතින, ආර්ථික වශයෙන් බලවත් රාජ්‍යය. වතිකානය ලෝකයේ ගෞරවයට පාත්‍ර වූ කුඩා රාජ්‍යයකි. මේ සෑම රාජ්‍යයකම සහයෝගය හා මිත්‍රත්වය අපේ රටේ ඉදිරි ගමනට තීරණාත්මකය.

ලෝකය බල කඳවුරු දෙකකට බෙදී ආර්ථික හා දේශපාලනික වශයෙන් සිදු කළ සටන අවසන් වී ඇත. බලවත් රාජ්‍ය වෙන වෙනම ආර්ථික සටනක නිරත වී සිටින්නේ වුව ශ්‍රී ලංකාව ඊට මැදිහත් විය යුතු නැත. අමෙරිකාව, චීනය, ඉන්දියාව යන කුමන රාජ්‍යයක් සමඟ වුව ආර්ථික ගනුදෙනුවලට ප්‍රවේශ වීම වැදගත්ය. එහිදී එක් රාජ්‍යයකට වඩාත් සමීප වීම කාලෝචිත නැත. ආර්ථික හා දේශපාලනික වශයෙන් ස්වාධීන ලෙස කටයුතු කිරීම රජයේ ප්‍රතිපත්තිය වී ඇත. එය වැදගත් තීරණයකි. ඉන්දීය සාගර කලාපයේ වැදගත්ම ආර්ථික කේන්ද්‍රයක පිහිටි ශ්‍රී ලංකාව එබඳු විදේශ ප්‍රතිපත්තියක් අනුගමනය කිරීමෙන් සියලු බලවත් රටවල සහයෝගය ලද හැකිය.