ජපන් මෝටර් රථ දැවැන්තයා වන ටොයෝටා සමාගම පියාඹන මෝටර් රථයක් අද සාර්ථකව අත්හදා බලා තිබෙනවා. ස්කයි ඩ්‍රයිව් (Sky Drive) යනුවෙන් හඳුන්වන මෙම පියාඹන මෝටර් රථය ටෝකියෝ හිදී අද ගුවන් ගත කළේ 2023 වසර වනවිට සම්පුර්ණයෙන් එය ටැක්සි රථයක් ලෙස වෙළඳ පළට හඳුන්වා දීමේ අටියෙන්. අද ගුවන් ගතකල ආදර්ශ මොඩලය හඳුන්වන්නේ SD -03 යන නමින්.
මුලින් ඇමෙරිකා ජපන් ඒකාබද්ධ ව්‍යාපෘතියක් වූ මෙම ගුවන් කාර් වැඩ පිළිවෙල සාර්ථකව යම් යම් අවස්ථාවල අත්හදා බැලීම් වලට ලක් කර තිබුනද එම ව්‍යාපෘතියේ වීඩියෝවක් සමාජ ගත කර ඇත්තේ අද ( 29 සිකුරාදා). ඒ ජපානයේ ටොයෝටා සිටි නම් කලාපයේ දී.
තනි පුද්ගලයෙකුට පමණක් ගමන් කල හැකි මෙම ගුවන් මෝටර් කාරය පොළෝ මට්ටමින් අඩි හයක් හතක් පමණ උසකින් ඉහල අහසේ විනාඩි පහක් පමණ දැලින් වටකළ නිශ්චිත අත්හදා බැලීමේ කලාපයක ගමන් කර තිබෙනවා. වැදගත් වන්නේ මේ පියාසර කිරීම සිදුකර ඇත්තේ එක් ගුවන් කාර් නියමුවෙක් ද සහිතව වීමයි.
මේ වනාහි ස්කයි ඩ්‍රයිව් සමාගමේ මුල්ම ගුවන් මෝටර් කාර් අත්හදා බැලීම වන අතර මේ සඳහා පුර්ණ දායකත්වය සපයා ඇත්තේ ටොයෝටා සමාගම. මේ අත්හදා බැලීම 2023 වනවිට අසුන් සහිත වාණිජ කාර් රථයක් මට්ටමට ගෙන ඒමට ටොයෝටා ඔටෝ මොබයිල් සමාගම දැන් සුදානම් වෙනවා.
අධික වාහන තදබදයක් සහිත ටෝකියෝ සහ ඕසකා යන නගර සඳහා ටැක්සි රථයක් ලෙස ඔවුන් මෙය මුලින් ම හඳුන්වා දෙනු ඇති. දැනට මේ රථයට ගමන් කල හැක්කේ ඉතාම අඩු වේගයක් යටතේ විනාඩි දහයක් පමණයි. නමුත් ඊළඟ පියවරේ දී ඔවුන් පැයට කිලෝ මීටර් 40ත් 60ත් අතර වේගයක් කරා ගමන් කරනු ඇති බව එම සමාගමේ ප්‍රධාන විධායක නිලධාරී ටොමොහීරෝ ෆුකුසාවා (Tomohiro Fukuzawa) මහතා ප්‍රකාශ කර සිටිනවා.
ඔහුගේ බලාපොරොත්තුව වන්නේ අධික වාහන තදබදයන් ඇති ලෝකයේ අනෙක් නගර සඳහාත් මේ රථය හඳුන්වා දීමට. 'මේ වර්ගයේ ගුවන් කාර් අත්හදා බැලීම් සියයක් පමණ මේ මොහොතේ පවා ලෝකයේ සෑම තැනම සිදු වෙමින් පැවතුනත් මිනිසෙක් සහිතව ගුවන් මෝටර් රථයක් සාර්ථකව ගුවන්ගත කළේ අපි' යනුවෙන් ඔහු එක්සත් පුවත්පත් (AP) සඳහා අද පැවසුවා.
මේ සාර්ථක අත්හදා බැලීම සමග මිනිසුන් මෙවන් රථයක ආරක්ෂාකාරීව ගමන් කිරීමට කැමති වනු ඇති යන්න ෆුකුසාවා ගේ මතයයි.
ලම්බාකාරව නැත්නම් සිරස් අතට ඉහළට නැංවිය හැකි සහ ගමන් කළ හැකි (vertical take off and landing - VTOL) මේ රථය ගුවන් යානයකින් සහ හෙලිකොප්ටරයකින් වෙනස් වන්නේ ගුවන් ගත කිරීම සහ ගොඩබෑම සඳහා වෙනම ගුවන් තොටුපළක් අවශ්‍ය නොවීම නිසයි. ගුවනින් මෙන්ම මහපාරේ ද දොරින් දොරට ගමන් කල හැකි මේ විශ්ම කර්ම වාහනය දිගින් මීටර් හතරක් සහ උසින් මීටර් දෙකක් වන අතර මෙය නගර ප්‍රවාහනය සඳහා ඉතාම යෝග්‍ය බවට ස්කයි ඩ්‍රයිව් සමාගමේ මත පළ කරනවා.
කෙසේ වුවද යටිතල පහසුකම් සහ ආරක්ෂාව පිළිබද කරුණු මත බොහෝ රටවල් මේ නව නිර්මාණය දෙස සැක සංකා සහිතව බලනු ඇති. එක්සත් ජනපදයේ පවා මෙවන් ව්‍යාපෘති කිහිපයක් අත්හදා බලමින් පැවතුනද ඒ සඳහා පුර්ණ අනුමැතිය තවමත් හිමිවී නැහැ.
කෙසේ වුවද ටොයෝටා අනුබද්ධ ස්කයි ඩ්‍රයිව් සමාගමේ මේ ව්‍යාපෘතිය ලොව මිනිස් රියදුරෙක් සහිතව ගුවන් ගතකළ ප්‍රථම මෝටර් රථය බවට ඉතිහාස ගත වනු ඇති.
කී‍්‍රම්ද... සබන්ද... ෂැම්පුද... නාන්න ගිය නිරූපිකාව මියගියේ කොහොමද....!
ගයාන් සමරසිංහ 23.08.2020
බොරලැස්ගමුව, වේරහැර පදිංචි වැලිකලගේ පවුලට 2000 වර්ෂයේ මැයි මස 02 වැනිදා ජීවිතයේ ඉතා වැදගත් දිනයක් විය. ඒ එදින එම පවුලට වාසනාව ගෙනා දියණිය මෙලොව එළිය දුටු නිසාය. එලෙස එළිය දුටු දියණියට වැලිකලගේ චමිදුකා කේෂරී යන නම ඔවුන් විසින් තබන ලදී.
මෙලොව එළිය දුටු දින සිටම කේෂරි පුංචි සුරංගනාවියක් බඳුවිය. සුරතල් කතාබහ, නිරතුරුව මුහුණේ රැඳී තිබූ සිනහව, කුඩාකල සිට වවා තිබූ දිගුවන් වරලස ඇයගේ සුන්දරත්වය තවත් ඔප් නැංවූවාය. බොහෝ අය පැවසුවේ එම ප‍්‍රදේශයේ එවැනි සුන්දර වාසනාවන්ත දැරියක නොසිටි බවයි. පුංචි කේෂරි කාලයත් සමග ලොකු මහත්වන්නට පටන් ගත්තාය.
නිසි වයස පැමිණීමත් සමග දෙමාපියෝ කේෂරීව කොළඹ ප‍්‍රදේශයේ ජනප‍්‍රිය පාසලකට ඇතුළත් කළහ. කුඩා කල සිටම ඉගෙනීමට මෙන්ම භාහිර කි‍්‍රයාකාරකම් වලටද ඇය දක්ෂ වූවාය. ඒ අතරින් ගායනයට සහ නර්තනයට ද ඇය සුවිශේෂි දක්ෂතාවක් පෙන්නුවාය. මෙම සුවිශේෂී දස්කම් සහ හැකියාවන් නිසා ඇය පාසලේ කැපී පෙනෙන චරිතයක් බවට පත් වූවාය. එම නිසා කේෂරිට පාසලේදී ලැබුණු ජනප‍්‍රියත්ත්වය කොතරම්ද කිවහොත් බොහෝ අය ඇයව හැඳින්වූයේ කේශූ යන අන්වර්ථ නාමයෙනි.
සුපුරුදු පරිදි කාලය ගෙවී ගියේය. කේශු ද ඒ සමානව උස් මහත් විය. එමනිසා පාසල් ජීවිතයෙන් සමුගැනීමටද කාලය එලැඹුණි. සරසවි වරම් ලබා ගැනීමට නොහැකි වුවත් උසස් පෙළ ඇය සමත්වී තිබුණි.
පාසලෙන් පිටවුණ ඇය දැන් තාරුණ්‍යයේ පසුවන යෞවනියකි. ලස්සන රූපයක් මෙන්ම සුන්දර සිරුරක් ද ඇයට හිමිය. එම නිසා ඇය දුටුවන් වශීකරවන සුළු පෙනුමකින් යුක්තය.
‘‘පාසල් අධ්‍යාපනයෙන් පසුව ජීවිතයේ ඉදිරියට කරන්නේ කුමක්ද?’’ පාසලෙන් පිටවී දින කිහිපයකට පසු දෙමාපියෝ ඇයගෙන් විමසූහ.
‘‘මම පෞද්ගලික විශ්වවිද්‍යාලයක උසස් අධ්‍යාපනය හදාරන අතර නිරූපණ ශිල්පයේ නිරත වනවා.’’ එලෙස තම අනාගත බලාපොරොත්තු ගැන ඇය නොබියව තම දෙමාපියන්ට පැවසුවාය. දෙමාපියන් ඇයගේ බසට එක්වරම අවනත වුණි. ඒ කිසි දිනක ඇය වැරදි තීරණයක් නොගන්නා බව ඔවුන් හොඳින්ම දන්නා නිසාය.
කේශුගේ සුන්දරත්වය නිසා බොහෝ අය පැවසුවේ කවදා හෝ ඇය මෙරට ප‍්‍රසිද්ධ නිළියක් වන බවයි. එමනිසා උසස් අධ්‍යාපනය හදාරන අතර නිරූපණ ශිල්පයේ නිරතවන්න දෙමාපියන් ඇයට අවසර දෙන්නට ඇත්තේ ඒ ගැනද බලාපොරොත්තුවක් තබාගෙන වන්නට පුළුවන.
ඒ සමග ඇය පිළියන්දල ප‍්‍රදේශයේ පෞද්ගලික සරසවියක උසස් අධ්‍යාපනය හදාරන අතර නිරූපණ ශිල්පිනිියක ලෙසද වැඩ කටයුතු කළාය.
අන් තරුණියන් මෙන් නොව උප්පත්තියෙන්ම ලද සුන්දරත්වයක් ඇයට තිබුණි. එයින් උපරිම ප‍්‍රයෝජන ගැනීමට ඇයට හැකි වූවාය. එමනිසා නවකයකු වුවත් නිරූපණ ශිල්පිනියක ලෙස ඉදිරියට යෑමට සහ ජනප‍්‍රිය වීමට ඇයට ගතවූයේ ඉතා සුළු කාලයකි.
කෙටිකලක් තුළ ජනප‍්‍රිය වුවත් ඇය ඉතා නිහතමානී තරුණියක වූවාය. එම නිහතමානී කම නිසාමදෝ කොහෙද මෙම ක්‍ෂේත‍්‍රයේ සිටින සැවොම පාහේ ඇයට විශේෂ ලෙන්ගතුකමක් දැක්වූහ.
කේෂාරි නොහොත් කේශු 2018 වර්ෂයේදී තරුණ රූප සුන්දරිය තේරීමේ තරගාවලියකට සහාභාගි වූවාය. එහිදී රූප සුන්දරිය ලෙස අභිශේක ලැබුවේ ඇයයි. එම ජයග‍්‍රහණයත් සමග ඇය එම ක්‍ෂේත‍්‍රයේ තවත් ජනප‍්‍රිය තාරකාවක් වූවාය. එම ජනප‍්‍රියතාව කොතරම්ද කිවහොත් ඒ දිනවල සමහර පුවත්පත්වල මුල් පිටුව පවා සැරසුණේ ඇයගේ රුවින්ය.
පසුගිය වසරේ පැවති ‘‘මිස් ශ්රී ලංකා තරගාවලියේදී අවසන් පස් දෙනා අතරට ඒමට මෙම නවක නිරූපණ ශිල්පිනියට හැකි වූවාය. එයට අමතරව ඉදිරිපත්වූ තවත් රූප රාජිණි තරග රැසකින් ඇය ජයග‍්‍රහණය ලබා තිබුණි. අඩු වයසින් මෙතරම් දුරක් පැමිණි ඇයට තව නොබෝ කලකින්ම මෙම ක්‍ෂේත‍්‍රය ඔස්සේ ජාත්‍යන්තරය පවා ජය ගැනීමට හැකිවනු ඇතැයි බොහෝ අය අනාවැකි පළ කළහ.
ඒ කාලය අතරතුර නිරූපණ ශිල්පයට අමතරව ඇය අධ්‍යාපන කටයුතුද ඉතා සාර්ථක ලෙස කරගෙන ගියාය.
පෞද්ගලික ජීවිතයේදී ඇය නිවසට අමතරව තම වැඩිමහල් සහෝදරියගේ නිවසේ රැඳී සිටීමටද කැමැත්තක් දැක්වූවාය. ලද සෑම මොහොතකම ඇය කාලය ගත කළේ එම සහෝදරියගේ නිවසේය. එම නිවස පිහිටා තිබුණේ බොරලැස්ගමුව, සල්ගහවත්ත, සිසිල පටුමග ප‍්‍රදේශයේය.
දිනය පසුගිය 15 වැනිදාය. එදින කේශු තම දෙමාපියන්ගෙන් සමුගෙන සහෝදරියගේ නිවසට පැමිණියාය. ඒ දින කිහිපයක් එහි නැවතී සිටීමටයි. සහෝදරියගේ නිවසට පැමිණි කේශු පැය ගණනක් ඇය සමග ආගිය තොරතුරු කථා බස් කළාය.
වේලාව මධ්‍යහ්නය පසුවී තිබුණි. කේශුට ස්නානය කිරීමට අවශ්‍ය වූවාය. ඇය ඒ බව තම සහෝදරියට මෙලෙස පැවසුවාය.
‘‘අක්කේ මාර රස්නෙයි හලෝ. මම ඉක්මනට වොෂ් එකක් දාගෙන එන්නද?’’
‘‘මොකක් කිවුවේ. ඔයා ඉක්මනට වොෂ් දාගෙන එන්න. කවද ඉඳන්ද එහෙම කරන්න ගත්තේ.’’
‘‘නැහැ නැහැ මම ඉක්මනට එන්නම්.’’
‘‘අනේ යන්න නංගී. ඔයා අඩුගානේ පැයක්වත් ඉන්නවා බාත් රූම් එකේ. අපි නොදන්නවයැයි ඒක.’’
‘‘වොෂ් එකක් දානකොට හරියට දාන්න ඕනා. මොකද අපි ස්කීන් එක පරිස්සම් කර ගන්න ඕනා. ’’
‘‘මම විහිළුවක් කළේ. ඔයා ඕන තරම් බාත් රූම් එකේ ඉඳලා එන්න.’’
ඒ අනුව කේශු ස්නානය කිරීම සඳහා නාන කාමරයට ගියාය. ඇයට පෙර සහෝදරියගේ එකොළොස් හැවිරිදි දරුවාද ස්නානය කර තිබුණි.
ඇඳුම් උණා නා ගත් ඇය යම්කිසි ආලේපණ වර්ගයක්ද ශරීරයේ තවරා ගත්තාය. ඉන් පසු සිසිල් වතුරෙන් සහ උණු වතුරෙන් සිත්සේ ඇය ශරීරය සෝදා ගත්තාය.
නාන කාමරයෙන් එළියට පැමිණි පසු වෙනදා මෙන් නොව උගුර කසනවාත් සමග හුස්ම ගැනීමේ අපහසුතාවක් ඇයට දැණුනි. ඇය මඳ වෙලාවක් එය ඉවසාගෙන සිටියාය. ඒ දැන් එය අඩුවෙතැයි සිතාය. එහෙත් අඩුවන පාටක් නොපෙණුනි.
ඒ අතර කාලය තුළ කේශුට පෙර ස්නානය කළ ඇයගේ සහෝදරියගේ පුතාටද යම්කිසි අපහසුතාවක් දැණුනි. ඔහු වහාම එය තම මවට පැවසුවේය. ඇය කලබල වී කේශුට කථා කළාය. ඒ තම පුතාගේ අසනීපය ගැන පැවසීමටයි. එවිට කේශු සිටියේ මහත් බියකින් සහ අමාරුවකිනි. තම සහෝදරියගේ කටහඬට ඇය ඉතා අමාරුවෙන් ප‍්‍රතිචාර දැක්වූයේ මෙලෙසින්ය.
‘‘අක්කේ මටත් අමාරුයි....’’
කේශුගේ සහෝදරියට කුමක් හෝ සිදුවී ඇතැයි ඉවෙන් මෙන් දැණුනි. ඒ මොහොතේ නිවසේ වෙනත් කිසිවකුද සිටියේ නැත. වහාම ඇය ත‍්‍රිරෝද රථයක් නවතා තම සහෝදරිය සහ පුතාව වේරහැර තිබූ රෝහලකට රැගෙන ගියාය.
රෝගීන් දෙදෙනා රෝහලට ඇතුළත් කර ප‍්‍රතිකාර ලබා දුන්නහ. එම ප‍්‍රතිකාර වලින් කේශුගේ සහෝදරියගේ පුතා සුව අතට හැරුණු අතර කේශුගේ තත්ත්වය බරපතළ අතට හැරුණි.
දැඩි සත්කාර ඒකකයේ සිටි කේශුගේ ජීවිතය බේරා ගැනීමට වෛද්‍යවරු දැඩි උත්සාහයක නිරත වූහ. එහෙත් පලක් වූයේ නැත. ඒ වනවිටත් ඇය සියලූ දේම අතහැර දමා මරු තුරුළට ගොස් තිබුණි.
පසුව මෙම සිද්ධිය පිළිබඳව පරීක්ෂණ පැවැත්වූ බොරලැස්ගමුව පොලිසියේ නිලධාරීහු කේෂරී සහ එම දරුවා භාවිත කළ ආලේපණ වර්ග සහ ජලය සාම්පල් පරීක්ෂා කිරීම සඳහා රස පරීක්ෂක නිලධාරියා වෙත යවා තිබුණි. මෙම ලිපිය ලියන මොහොත වනවිටත් එහි වාර්තාව ලැබී නොතිබුණි.
එම නිසා නිරූපණ ශිල්පිණියක් ලෙසින් ජාත්‍යන්තරය පවා ජය ගැනීමට බලා සිටි වැලිකලගේ චමිදුකා කේෂරී අබිරහස් ලෙස මිය ගියේ ඇය භාවිත කළ ජලය, ආලේපන සහ සබන් යන කුමක් විෂ වීමෙන්ද යන්න තවමත් ගැටලූවකි.
සරන් වචා උපත ලබුවේ ද හැදී වැඩුනේද හොංකොං දේශයේය. ඉන්දියානු, ඉරාන, මැලේ සහ ශ්රී ලාංකික සම්භවයක් ඇති 34 හැවිරිදි ඔහු පවසන්නේ චීන නගරය තමාට කිසි දිනෙක තමාගේම කෙනෙකු ලෙස සැලකුවේ නැති බවයි.
ඔහු පවසන්නේ ඔහුට කෙළ ගසා, හිරිහැර කළ අවස්ථාද ඇති බවයි. තමන් පොදු ස්ථානයක වාඩිවීමට පවා දෙවරක් සිතන බවත්, දිනක් තමන් උමන් මාර්ගයක ඇති පොදු බංකුවක වාඩි වීමට සුදානම් වූ විට එහි සිටි අය ඉන් නැගිට ගියේ තම මව් භාෂාවෙන්ම තමන් පිටස්තරයෙකු කරමින් බවයි.
දිනක් ඔහු පාර මැද සිහිසුන්ව සිටි බීමත් කාන්තාවක් දුටුවේය. ඔහු ඇයව ආරක්ෂිත ස්ථානයකට ගෙන ගිය අතර, ඇයට අවශ්‍ය ජලය මිලදී ගැනීම සඳහා වෙළඳසැලකට දිව ගියේය. ඔහු නැවත වෙළඳ සැලෙන් පිටතට පැමිණි විට,ඇය මත්ද්‍රව්‍යවලට ඇබ්බැහි වූවා යැයි සිතූ පොලිසිය, ඇය වෙනුවෙන් පෙනී සිටීමට පෙර, තමන් බිත්තියක් මතට තල්ලු කර මාංචු දැමු බවයි.
ගැටලුව ඔහුගේ සමේ වර්ණය බව ඔහු පවසයි.
"මම හැම විටම හොංකොං මගේ නිවස ලෙස සැලකුවා, නමුත් මට සෑම විටම පිටස්තරයෙකු ලෙස දැනුණා," “ඔබ කුමන තරාතිරමක අයෙකු වුවත් සමේ පැහැය අඳුරු නම් ඔබ ට ලැබෙන පිළිගැනීම වෙනස්ය” සරන් වචා පවසයි.
ලාභ අරමුණුකර නොගත් සංවිධාන සහ ප්‍රජා කණ්ඩායම්, විශේෂයෙන් අඳුරු සමක් සහිත දකුණු හා ගිනිකොනදිග ආසියානුවන් වෙනුවෙන් , අධ්‍යාපනය, රැකියාව සහ නිවාස ලබා දීමේදී වෙනස් කොට සැලකීම පිළිබඳව දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ රජයට පැමිණිලි කර ඇත.
එක්සත් ජාතීන් ඇතුළු ජාත්‍යන්තර සංවිධානවල බලපෑම් මත 2008 දී හොංකොං ජාති විරෝධී නීතියක් පැනවීය. එහෙත් ක්‍රියාකාරීන් පවසන්නේ එය දෝෂ සහිත, අර්ථ රහිත නීති සම්පාදනයක් බවයි.
හොංකොං විශ්ව විද්‍යාලයේ සුළු ජාතීන්ගේ අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ පර්යේෂණ කරන නීති මහාචාර්ය පූජා කපායි පැවසුවේ “වාර්ගික වෙනස්කම් කිරීම් හොංකොං තුල පවතින බව අප පැහැදිලිවම දකිනවා "අපි ආසියාවේ ලෝක නගරය විය යුතුයි. නමුත් අපට තියන බාධාව මෙයයි.”
හොංකොං ජාත්‍යන්තර කේන්ද්‍රස්ථානයක් ලෙස ගෝලීය කීර්තියක් ඇත - නමුත් යථාර්ථය නම් එය විශේෂයෙන් වාර්ගිකව සමජාතීය නගරයක් නොවන අතර ජනවාර්ගික චීන ජාතිකයින් ජනගහනයෙන් 96% ක් පමණ වේ.
හොංකොං හි සංක්‍රමණ නීති සමහර කණ්ඩායම්වලට අමානුෂික ලෙස සලකයි. නිදසුනක් වශයෙන්, විදේශීය ගෘහ සේවිකාවන්ට පදිංචිය ලබා ගැනීමට අවසර නැත; 2013 දී ඉතා ප්‍රසිද්ධියට පත් වූ එක් සිද්ධියකදී පිලිපීන ගෘහ සේවිකාවක් පැවසුවේ තමන් වසර 27 ක් නගරයේ සේවය කර තිබුනත් ස්ථිර පදිංචිය අහිමි බවයි.
මේ තත්වය එම ජනකොටස්වල උග්‍ර දරිද්‍රතා තත්වයකට පත්කිරීමට හේතු වී ඇත. රජයෙන් ක්රියාත්මක ප්‍රජා වැඩසටහන් ඔවුන්ට හිමිකම් නැති තත්වයක තව තවත් අසීරුවට පත්වෙයි. විශාල වශයෙන් ධනවත් කණ්ඩායම වන්නේ සුදු ජාතිකයින් වන අතර, අනෙකුත් ආසියානුවන් සහ “වෙනත් අය” අසීරු තත්වයකින් හෝ යම් තත්වයක් ඇතිකරගත් අයද සිටී.
පන්ති කාමරයේ අවාසිය
හොංකොං හි පදිංචිය ලබාගෙන තම දරුවන් ඇති දැඩි කරන සුළු ජාතීන්ට - හෝ එහි උපත ලැබූ වචා වැනි අයට - සිතෙන්නේ මුල සිටම තමන්ට පිටස්තරයෙකු ලෙස සලකන බවයි මුළු පද්ධතියම ක්රියාත්මක වන්නේ එලෙසිනි.
කැන්ටොනිස් භාෂාවට වඩා ටගාලොග් හෝ උර්දු වැනි චීන නොවන භාෂාවන් කතා කරන සුළුතර දරුවන්ට අධ්‍යාපනයේ ව්‍යුහාත්මක අභියෝග උග්‍ර කරන භාෂා බාධකයකට මුහුණ දිය යුතු වන අතර රැකියා වෙළඳපොළට ඇතුළු වූ වහාම ඔවුන් ට පසුබැසීමට සිදුවෙයි.
2006 සිට 2013 දක්වා රජය විසින් චීන නොවන වෙනත් භාෂා කථාකරන සිසුන් ඇතුළත් කළ දේශීය පාසල් ගණනාවකට අරමුදල් සපයන ලදී . චීන භාෂා ඉගෙනුම් වැඩසටහන් පුළුල් කිරීම මෙන්ම සුළුතර සිසුන්ට නැවුම් අත්දැකීම් අධ්‍යාපන හරහා ලබා දීම මෙම වැඩසටහනේ අරමුණ වූ නමුත්
මෙම වැඩසටහන අන්තර්ජාතික හා දේශීය විවේචනයට ලක් වූ අතර එක්සත් ජාතීන්ගේ කමිටුවක් එය “තථ්‍ය වෙනස්කම් කිරීම” ලෙස හැඳින්වූ අතර එය සුළුතර හා චීන සිසුන් විශාල වශයෙන් වෙනම පාසල්වලට යොමු වන්නට විය. 2014 දී රජය විසින් මෙම වැඩසටහන අත්හිටුවා ඇති අතර,නමුත් “ නිල නොවන ලෙස වෙන් කිරීම” අඛණ්ඩව සිදුවන බව පෙනී යන අතර, පර්යේෂණයන් පෙන්වා දෙන්නේ චීන සිසුන් විශාල වශයෙන් සිටින පාසල්වලට සුළුතර සිසුන්ට ඇතුළත් වීමේ සම්මුඛ සාකච්ඡා ලබා ගැනීම දුෂ්කර වී ඇති බවයි.
ව්‍යවස්ථාදායක සභාවේ පර්යේෂණ කාර්යාලය විසින් මේ වසරේ නිකුත් කරන ලද ලියවිල්ලක පිළිගෙන ඇති පරිදි, “මෙම භාෂා බාධකය (චීන භාෂාව කතා නොකරන ) සිසුන්ට දේශීය අධ්‍යාපන ක්‍රමයට අනුවර්තනය වීමට හා වැඩිදුර අධ්‍යයන හෝ රැකියා සඳහා ඉදිරියට යාමේ අභියෝගයක් විය හැකි බව පිළිගෙන, රජයේ කැපවීම නැවත අවධාරණය කළේය. "රාජ්‍ය අංශයේ පාසල්වල සුදුසුකම් ලත් සියලුම දරුවන්ට අධ්‍යාපනයේ සමාන අවස්ථා සහතික කිරීම."ඔවුන්ගේ තවත් ඉල්ලීමකි.
චීන භාෂාව ඉගැන්වීමේ මූලික භාෂාව වන දේශීය පාසල් සඳහා ඇතුළත් වීමේ සම්මුඛ පරීක්ෂණ වලදී සුළුජාතික ළමයින්ට භාෂාව මාර්ග බාධකයක් වැනිය . කෙසේ වෙතත්, මෙම බාධාව නිසා ඔවුන්ට බාහිර ඉගැන්වීම් ලබා ගත නොහැකි නම් ඔවුන්ට කැන්ටොනිස් හෝ මැන්ඩරින් භාෂාව ඉගෙන ගැනීම වඩාත් අපහසු වේ. එමඟින් චීන ප්‍රවීණතාවය අවශ්‍ය වන රැකියා ඉල්ලුමට ඇති බාධා ඉවත්වෙයි.
"දෙමව්පියන්ට අවශ්‍ය වන්නේ තම දරුවන්ට චීන භාෂාවෙන් මූලික අධ්‍යාපනයක් ලබා ගැනීමයි. නමුත් වාර්ගිකත්වය නිසා සමහර බාලාංශ වලින් චීන භාෂාව ලබාගැනීමට බාධා පවතින බවට වාර්තාවේ.
ළමයින් චීන භාෂාව කතා නොකරන ධනවත් සංක්‍රමණික පවුල් සඳහා, භාෂා බාධකය පහසු නමුත් මිල අධික විසඳුමක් ය. පුද්ගලික ජාත්‍යන්තර පාසල්වල සිසුන්ට ඉංග්‍රීසි කතා කරන හා උගන්වන නමුත් මෙම පාසල් සඳහා වසරකට හොංකොං ඩොලර් 266,000 ක් (ඩොලර් 34,330 ක් පමණ) වැය විය හැකි අතර එය බොහෝ පවුල් සඳහා දැරිය නොහැකි තත්වයකි.
කෙසේ වෙතත් හොංකොං වල පවතින මෙම වර්ගවාදී තත්වය ට එරෙහිව සරන් වචා වැනි තරුණ ප්‍රජාව පෙරමුණගෙන ක්රියා කලත් එය කවදා කෙසේ විසඳාගත හැකි දැයි කිව නොහැක.
CNN ඇසුරෙනි
සෙව්මිණි දිව්‍යාංජලී වන මා බප/ජය සේදවත්ත සිද්ධාර්ථ මධ්‍ය මහා විද්‍යාලයේ ඉගෙනුම ලබමි. මගේ තාත්තා 1996 අවුරුද්දේ යුද හමුදාවට බැඳුණේ රූපවාහිනියේ ත්‍රස්තවාදීන් අහිංසක මිනිසුන්ව කපා මරා දමනවා දැකලයි. තාත්තා හමුදාවට උස මදි නිසා කොළඹ හමුදා කඳවුරෙන් තාත්තාව හරවා එවලා තිබුණා. ඊට පසු තාත්තා අනුරාධපුරයෙන් හමුදාවට බැඳුණාලු. මගේ තාත්තාගේ උස අඩි 4 අඟල් 10 යි. මාගේ තාත්තාගේ ක්‍රීඩා සහතික බලලා බඳවා ගත්තාලු.
මගේ තාත්තා තමයි ලංකාවේ සොල්දාදු පුහුණුව අවසන් වෙලා යාපනයට ගිය උස අඩුම පුද්ගලයා. යාපනයේ අවුරුද්දක් විතර නිවාඩු නැතුව සේවය කරලා ගෙදර එනවිට තාත්තාගේ අම්මාට (මගේ ආච්චිට) තාත්තා ගැන බයවෙලා පිස්සු හැදිලා අංගොඩ මානසික රෝහලේ නැවැත්තුවා. ඒ වෙලාවේ හෙදි නැන්දා කෙනෙක් කියලා තියෙනවා අම්මාව හොඳ කරලා ගෙදර එක්ක යන්න හැබැයි තාත්තාට ගෙදර ඉන්න වෙනවා කියලා. ඉතිං තාත්තා නැවත යාපනයට ගිහින් නැහැ. නැවත තාත්තා ත්‍රීවිල් රස්සාවම කළා.
දවසක් කොළඹ කොටු‍වේදී තාත්තාගේ ත්‍රීවිල් එකට ඉස්සරහින් ගිය ත්‍රීවිල් එකට කකුලක් නැති හමුදා නිලධාරියෙක් නවත්තලා හයර් එකක් යන්න කතා කරලා. ඒ රියැදුරා වැඩි මුදලක් ඉල්ලලා. ඒ හමුදා සෙබළා යන්න ඕනෙ නැහැ කියලා. ඊටපස්සේ පිටුපසින් සිටි මගේ තාත්තා සල්ලි ඕන නැහැ කියලා ඔහු රැගෙන ගිහින් බැස්සුවාලු.
එදා තාත්තා ගෙදර ඇවිත් චිත්‍ර අඳින කෙනකුට කියලා "ත්‍රිවිධ හමුදාවේ හා පොලිසියේ ආබාධිත රණවිරුවන් ප්‍රවාහනය නොමිලේ" කියලා ලියවා ගත්තාලු. මගේ තාත්තා තමයි මුලින්ම ඒ දේ කළේ. මගේ තාත්තා ත්‍රීවිල් රස්සාව කරන්න පටන් අරන් අවුරුදු 26ක් විතර වෙනවා. තවම මගේ තාත්තා පාරේ අනතුරක් දැකලා නැහැ. මගේ තාත්තා මිනිසුන්ට හරිම ආදරෙයි. මහින්ද රාජපක්ෂ හිටපු ජනාධිපතිතුමා කුරිරු යුද්ධය අවසන් කළ නිසා තාත්තා එතුමාට සලකන්නේ දෙවි කෙනකුට වගේ. 2015 ජනාධිපතිවරණයට කලින් තාත්තා හීනෙන් දැකලා තියෙනවා මහින්ද මහත්තයා පරදිනවා. මගේ තාත්තා මහින්ද මහත්තයාව දිනවන්න හයර් යන මිනිස්සුන්ට යුද්ධය සිහිකර කතා කරලා තියෙනවා.
2014.12.21 වෙනිදා උදේ මගේ තාත්තා දකුණු අතේ ඇඟිල්ලක් කපා බෞද්ධාලෝක මාවතේ රූපවාහිනි සංස්ථාව ඉදිරිපිට එල්ලුවා. මිනිසුන්ට කුරිරු යුද්ධය සිහිපත් කොට ජනාධිපති මහින්ද මහත්තයාට සුබ පැතුවාලු.
මේ Covid 19 වයිරසය ගැනත් තාත්තා සිහිනයක් දැකලා බෝධීන් වහන්සේ ළඟ පහනක් පත්තු කරලා තිබෙනවා. පසුදා තාත්තා අසල්වාසීන් හැමෝම එකතු කරගෙන පහන් 200ක් විතර පත්තු කළා. ලංකාවේ කොරෝනා වයිරසය වෙනුවෙන් පළමුව පහනක් දැල්වූයේ මගේ තාත්තායි.
එහෙත් මගේ තාත්තා හීනෙන් දැක්කේ බෝධියක් ළඟ පහනක් පත්තු කරනවා. නාවික හමුදාවේ අය ලෙඩ වෙනකොට ජය සිරිමා බෝධීන් වහන්සේ ළඟ පහනක් දල්වා නාවික හමුදාවේ අයගේ ජීවිත රැකදෙන්න කියා ඉල්ලන්න තාත්තාට හිතුනාලු.
මගේ තාත්තා මැයි මාසයේ 11 වෙනිදා අසල්වාසී අයියා කෙනෙක්ගේ බයිසිකලයක් ඉල්ලාගෙන ඇඳිරිනීතිය තියෙද්දී අනුරාධපුරයට ගියා. අපි බයෙන් හිටියේ තාත්තාට කරදරයක් වෙයිද කියලා. තාත්තා මම දන්න කාලෙක බයිසිකලයක් පැදලා නැහැ. නමුත් තාත්තා ගෙදරින් යන වෙලාවේ කිව්වා “චූටි දුව මනුස්සයො වෙනුවෙන් හොඳ දෙයක් කරන විට බයවෙන්න එපා කියලා.” මම දවස් 4 න් එනවා කිසිම කරදරයක් නැතුව ගෙදර එනවා කියලා. ඒ වගේම 14 වෙනිදා හවස තාත්තා ගෙදර ආවා. දවස් 4 ක්ම මගේ තාත්තට කෑමට බත් නැහැ. තේ ටිකක් නෑ. බීම විතරයි බීලා තියෙන්නේ.
රාත්රී කාලයේ ඉඳලා තියෙන්නේ පාළු තැන්වල. ඉතිං මගේ තාත්තා මිනිසුන් වෙනුවෙන් හැම දුකක්ම විඳපු කෙනෙක්. සමහර අය තාත්තාට බනිනවා පිස්සු වැඩ කරනවා කියලා. නමුත් මගේ තාත්තා මට වීරයෙක්.
අද මගේ තාත්තා ගොඩක් අසරණ වී සිටින්නේ. මගේ තාත්තාගේ ත්‍රීවිල් එක මාර්තු මාසයේ ෆිනෑන්ස් එකෙන් අරන් ගිහින් තාත්තාට දැන් රස්සාවකුත්නැහැ. අපිට දැන් ජීවත්වීමට අමාරුයි. මගේ තාත්තාට උදව්වක් කරන්න කියලා මම ඉල්ලා සිටිනවා.
සෙව්මිණි දිව්‍යාංජලී
බප/ජය සේදවත්ත සිද්ධාර්ථ
මධ්‍ය මහා විද්‍යාලය
දිනමිණ
හදිසි විදුලිය බිද වැටීම මුළු රටටම බලපාන ලද බව දැනට නිකුත් වී ඇති වාර්තා දක්වයි. මහජන උපයෝ්ගීතා කොමිසම වහාම සිද්ධිය සම්බන්ධයෙන් වාර්තාවක් ඉල්ලා තිබේ. විදුලිය බල අමාත්‍යංශයේ රාජකාරි භාර ගත් අලූත් ආණ්ඩුවේ අමාත්‍යවරයා ඉක්මන් වාර්තාවක් සහ පැහැදිලි අනාවරණයක් කරන සේ අමාත්‍යංශ ලේකම්වරයාට දැනුම් දී ඇත. විදුලිය රහිත කාලසීමාව තුළ අතුරු ප‍්‍රශ්න ද පැනනැගිණ. ජල සම්පාදන මණ්ඩලයේ පොම්ප අක‍්‍රිය වූ අතර එය නාගරික ජනතාවට ගැටළු ඇති කළේය. වාහන සංඥා ආලෝක පද්ධති අක‍්‍රීයවීමෙන් මහා මාර්ගවල තත්ත්වය නරක අතට හැරිණි. රෝහල් වල විදුලිය ජනක යන්ත‍්‍ර ක්රියාත්මක වූ නමුත් සම්පූර්ණ අවශ්‍යතා ආවරණය නොකෙරිණි.
විදුලිය ජනක යන්ත‍්‍ර රහිත කාර්යාල, වැඩ පොල අපහසු තැන් බවට පත් වී තිබුණි. මහල් නිවාස වල තත්ත්වය තවත් දුෂ්කර වූ අතර වායු සමීකරණ රහිත හා විුලිය සෝපාන සම්පූර්ණයෙන් කි‍්‍රයාත්මක නොවන ස්වභාවයක් පැවැතිණ. අනපේක්ෂිත හදිසි තත්ත්වයක් බව තේරුම් ගත හැකිය. විදුලිය බලවත් අව්‍යශතාවයක් වන අතර නියමානුකූලව පවත්වාගෙන යන්නට ඇති උවමනාව මෙම සිදුවීමෙන් නැවතත් තහවුරු කරන ලද බව දැක්විය යුතුය.
පද්ධති දෝෂ ගැන අවධානයක සිටීම වැදගත්ය
අගෝස්තු 17 ඊයේ දහවල් 12.30 ට පමණ රට පුරා විදුලිය ඇනහිටියේය. සමහර පලාත් වලට පැය කිහිපයකින් විදුලිය ලැබුණ නමුත් සමස්ථ රටට සම්පූර්ණ විදුලිය බලය ලැබෙනවිට පැය අටකට වඩා කාලයක් ගත වී තිබුණි. 2016 වසරේ මාර්තු මාසයේ දී ද මෙවැනි කටුක අත්දැකීමකට මුහුණ දෙන්නට සිදුවිය. මණ්ඩලයට සම්බන්ධ තොරතුරු දක්වන අන්දමට විදුලිය බි`දවැටීමට හේතුව කෙරවලපිටිය ග‍්‍රිඞ් උප පොලට සම්බන්ධ ප‍්‍රශ්නයකි. නොරොච්චෝල විදුලිය බලාගාරයෙන් සැපයෙන මෙගා වොට් 900 ක සහ කෙළවරපිටිය බලාගාරයෙන් ජනනය කෙරෙන මෙගාවොට් 300 ක් සමස්ථ පද්ධතියට එකතු කරන්නේ එම ස්ථානයෙන්ය. කිසියම් දෝෂයක් නිසා මෙගා වොට් 1,200 ක හදිසි බි`ද වැටීමක් සිදුවී ඇති අතර එහි ප‍්‍රතිඵලයක් වශයෙන් රට තුළ තිබුණ ඉල්ලූම පාලනය කරගත නොහැකි වී තිබේ. ජල විදුලිය හා අනෙක් තාප විදුලිය මධ්‍යස්ථාන වලින් කඩින් කඩ ඉල්ලූම සපයන අතර සමස්ථ පද්ධතියම පණ ගන්වන්නට සමත්වූයේ බලාගාර වල දෝෂ පිලිසකර කිරීමෙන් අනතුරුවය.
රටට අවශ්‍ය කරන විදුලිය සම්පූර්ණයෙන් උත්පාදනය නොවන සහ යාන්තම් අරපිරිමසා ගන්නා තත්ත්වයක් තුළ මෙවැනි දේ සිදුවිය හැකිය. ඉදිරියේය දී පවා හදිසි බි`දවැටීම් වලක්වා ගැනීමට නම් හදිසි අවස්ථාවක ප‍්‍රයෝජනයට ගත හැකි ආපදා විදුලිය ජනන පද්ධතියක් රටට අවශ්‍යය. සියළුම බලාගාර පැය විසි හතරම වසරපුරා කිසිම නතර කිරීමක් රහිතව වැඩ කරන විට ප‍්‍රශ්න මතුවෙයි. රටට අවශ්‍ය සැලැස්මකි. වසරකටට සියයට 7-10 අතර ඉල්ලූම ඉහළ යයි. එම පසුබිම ගණනය කර අවශ්‍ය තරමට විදුලිය සූදානම් කරගැනීම වගකිව යුතු අංශවල අවධානය යොමු විය යුතුය. එය විශාල ආයෝජනයක් වන අතර විදුලිය උත්පාදනය, බෙදා හැරීම හා අලෙවිය සම්බන්ධ ඒකාධිකාරයකින් නොපිරිහෙලා ඉටු කළ නොහැකි වගකීමක් බව දැක්වෙයි.
සූර්ය විදුලියෙන් ද ප‍්‍රයෝජනයක් නොවන තැනට පත්වීම
විදුලිය විසන්ධි වූ මහ දවල් සූර්ය කෝෂ විදුලියෙන් ද පලක් වූයේ නැත. සාමාන්‍ය ජනතාව ණය පදනමකින් සිය නිවාස වල සුර්ය කෝෂ පද්ධති සවි කළේය. ආසියානු සංවර්ධන බැංකුව සහන ණයක් වශයෙන් ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන පනහක් රජයට ප‍්‍රදානය කළ අතර එය සියයට අටක පොලී අනුපාතයක් යටතේ ගෘහස්ථ සූර්ය කෝෂ සැපයුමට යෙදවීය. ආසියානු සංවර්ධන බැංකුව දක්වන පරිදි මෙම ණය ව්‍යාපෘතියට තවත් ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන පනහක් යොදවන්නට සූදානම්ය.
ගෘහස්ථ සූර්ය කෝෂ වලට අමතරව මහා පරිමාන සූර්ය තාපබලාගාර ඉදිකරනන යෝජනාවක් ද තිබේ. වාර්තා දක්වන අන්දමට සැපයුම්කරුවන් 250 ක් ව්‍යාපෘති ඉදිරිපත් කර ඇත. ඔවුන්ගේ වියදමෙන් විදුලිය නිපදවා රටට සපයන අදහස ඇතිව සිටී. එහෙත් තාක්ෂණික ප‍්‍රශ්න හෙයින් මෙම ආයෝජන වලට තවමත් ස්ථිර අනුමැතියක් නැත.
විදුලිය රහිත අවස්ථාවල නිවසේ සවිකළ සූර්ය කෝෂ ප‍්‍රයෝජනයට ගැනීමට නොහැකි මන්ද යන ප‍්‍රශ්නය ගෘහස්ථ පාරිභෝගිකයන්ට තිබේ. දැනට පවතින තාක්ෂණය අනුව ගෘහස්ථව නිපදවන විදුලිය පද්ධතියට එකතු කළ හැකි විදුලිය පවතින අවස්ථාවක පමණි. නඩත්තු කටයුතු හෝ බි`ද වැටීමක් සිදුවන අවස්ථාවක නිවසේ ජනනය කරන සූර්ය කෝෂ විදුලිය තමන්ගේ ප‍්‍රයෝජනයට ගැනීමට පුලූවන්කමක් නැත. එවැනි පියවරක් අනුගමනය කළ යුතු පාරිභෝගිකයන් වෙතොත් කෙලින්ම සූර්ය විදුලිය නිවසේ පරිහරණයට යොදවා ගත යුතු අතර රාත්රී කාලය ස`දහා බැටරි පද්ධතියක සහාය ගත යුතුය. දැනට නිවසක සම්පූර්ණ අවශ්‍යතා ස`දහා බැටරි පද්ධතියක් යෙදවීමේ දී විශාල පිරිවැයක් දරන්නට සිදුවන අතර අවශ්‍ය බැටරිය ද විශාල එකකි.
බිල්ගේට්ස්, ජෙෆ් බිසෝස්, අලි බාබා සහ මාක් සුකර්බර්ග් ඇතුළු ලෝකයේ ප‍්‍රමුඛ ධනවතුන් ගේ පරිත්‍යාග වලින් වැඩි දියුණු බැටරියක් නිපදවන පර්යේෂණ අරඹා ඇති අතර එය සාර්ථක වුවහොත් ජාතික විදුලිය පද්ධතියෙන් මිදී සම්පූර්ණයෙන්ම තමන්ටම විදුලිය නිපදවා ගබඩා කරගත හැකි ක‍්‍රමයක් අනාගතයේ දී ඇතිවනු නිසැකය.
රටට අවශ්‍ය විදුලිය පසුරා ගැනීම බලවත් අභියෝගයකි
විදුලිය බල මණ්ඩලයේ සභාපති විජිත හේරත් මහතා පසුගිය දා පුවත්පත් සාකච්ඡුාවක් පවත්වන ලද අතර එහි දී අනාවරණය කළ කරුණු වැදගත්ය. පසුියවසර පහ තුළ විදුලිය නිෂ්පාදනයට අලූතින් කිසිම පියවරක් ගෙන නැත. නොරොච්චෝල දෙවැනි අදියර හා තවත් ගල් අ`ගුරු බලාගාරයක් වශයෙන් සෑහෙන යෝජනා තිබුණි. වසර 2045 දක්වා විදුලිය අවශ්‍යතා ගණනය කරන ලද අතර ඒවා වෙනුවෙන් අලූත් බලාගාර සැලස්මක් අනුමත කරන ලද නමුත් බල ගැන්වූයේ නැත. ඉන්දීය ආධාර මත ගල් අ`ගුරු බලාගාරයක් ඉදිකරන යෝජනාවක් තිබුණ අතර පසුව එය ද්‍රව ගෑස් බවට හරවන සේ හිටපු ජනාධිපතිවරයා ඉන්දීය අගමැතිවරයාගෙන් ඉල්ලීමක් කළේය. ඉදිකිරීම් ආරම්භ කරන ලද මට්ටමේ තිබුණ එය සහමුලින්ම නැවත සැලසුම් කරන්නට සිදුවූ අතර අවුරුදු පහකින් අලූතින් යමක් සිදු නොවී රටක් ආලෝකවත් කරන්නේ කෙසේ ද යන්න ප‍්‍රශ්නයකි.
විදුලිය බල මණ්ඩලය දක්වන ලද පරිදි ඉදිරියේ ඉක්මනින් තීරණ ගත යුතුව තිබේ. විදුලිය අවශ්‍යතා සම්පූර්ණ කරගත නොහැකිවුවහොත් ඉල්ලූම සැපයිය නොහැකිය. ආයෝජනයට අවශ්‍ය අති විශාල මුදල සොයා ගැනීමට පියවර ගත යුතුය. දැනට කරගෙන යන ව්‍යාපෘති අතර ආසියානු සංවර්ධන බැංකු ණය ආධාර සහිත මන්නාරම සුලං බලාගාරය ප‍්‍රධානය. එයින් ජනනය කරනු ඇති විදුලිය ප‍්‍රමාණය මෙගාවොට් 100 කි. උමා ඔය මගින් තවත් මෙගාවොට් 120 ක් සහ බොරලන්ද බලාගාරයෙන් මො වොට් 35 ක් අනාගතයේ දී ලැබෙනු ඇත. මොරගල්ල ජලාශයෙන් 2021 දී අවස්ථාවක් ලැබෙනු ඇති බව ස`දහන්ය. මේවා ප‍්‍රමාණවත් නැත. කොළඹ නගරය හා සමාන ප‍්‍රදේශයක් පෝට් සිටි මගින් හැදේ. එහි මහල් නිවාස හා වෙනත් අවශ්‍යතා වෙනුවෙන් සෑහෙන විදුලියක් අවශ්‍යය. රට පුරා ජනතාව විදුලිය උඵකරණ භාවිතය වැඩි කළහොත් පරිභෝජනය ඉහළයයි. එය අපේක්ෂා කළ යුතු තත්ත්වයකි. නොරොච්චෝල බලාගාරයේ තවත් අදියරක් 2023 දී විවෘත කරනු ඇති අතර එයින් ලැබෙන විදුලිය ප‍්‍රමාණය මෙගවොට් 300 ක් බව දැක්වෙයි.
විදුලිය බල මණ්ඩලයේ යෝජනා අනුව 2018-37 කාලය තුළ අලූත් විදුලිය නිපදවන යෝජනා ක‍්‍රම වෙනුවෙන් ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 14 ක් යෙදවිය යුතුය. එය අති විශාල මුදලකි.
සංවර්ධනය පමණක් නොව පාඩුව ද අවම කරන මග
නිසි කලට විදුලිය නිපදවන සැලසුම් ක‍්‍රියාවට නැංවීම අපොහොසත්වීමෙන් රට පත්ව ඇති ස්වභාවය ගැඹුරින් තක්සේරු කළ යුතුය. මෙරට විදුලිය පරිභෝජනයෙන් සියයට තිස් හතරක් සාමාන්‍ය පාර්භෝගිකයෝය. සියයට විසි නමයක් කර්මාන්ත අංශයයි. අනෙක් වැදගත් අංශ තවත් සියයට විසි එකක් භාවිතා කරන අතර සියයට දහසයක ප‍්‍රතිශතයක් රජයේ ආයතන, ආගමික ස්ථාන හා සංචාරක කර්මාන්තයට අදාල අංශ ප‍්‍රයෝජනයට ගන්නා බව සැලකේ. මෙම සියළු දෙනා වෙනුවෙන් අනාගත විදුලි අවශ්‍යතා සුරක්ෂිත කළ යුතුය.
කොවිඞ් වසංගතය නිසා රට තුළ තිබුණ ස්වභාවය සලකා විදුලිය බිල වෙනුවෙන් ජනතාවට සහනයක් ප‍්‍රකාශයට පත් කළේය. එයට වැඩ වන මුදල රු. මිලියන 3000 ක් බව දැක්වෙයි. එහෙත් මණ්ඩලය මෙම වසරේ අපේක්ෂා කරන අලාභය රු. බිලියන 15 කි. පසුගිය වසරේ අලාභය රු. බිලියන 85 ක් බව දැක්විණ. මෙම පාඩු පියවන්නේ කෙසේද? ජනතාවය සහන දෙන බව දක්වන ආණ්ඩුව අනෙක් පැත්තෙන් මෙම පාඩු පියැවීම සදහා විශාල වශයෙන් සෘජු හා වක‍්‍ර බදු පනවයි. අලූතින් හිතන්නට අවශ්‍යය. පාඩු වලකන ක්රියා මාර්ග වලට යා යුතුය. විදුලිය අඩු ගාස්තුවක් ගෙවන නමුත් අත යටින් වැඩි බදු ගෙවන රටක් ජනතාවගේ ප‍්‍රාර්ථනාව නොවේ. එම බදු බර ඉවසන අතර දෛනික විදුලිය සැපයුම ද නිසි පරිදි පවත්වාගෙන යන්නට අපෙෙහොසත්වීම ප‍්‍රශ්නයකි. බරපතල විදුලිය බි`ද වැටීම එකකි. නමුත් සෑම පාරිභෝගිකයෙකුටම තිබෙන අත්දැකීම් අනුව නිරන්තරව සිදුවන හදිසි බි`දවැටීම් හිරිහැරයකි. වැඩපොලක්, කර්මාන්ත ශාලාවක පවත්වාගෙ යන ව්‍යවසායකයෙකුට සතියකට දෙතුන් වතාවක් පැය ගණන් විදුලිය විසන්ධිවන අවස්ථා ගැන ඇතැම් ප‍්‍රදේශවල වාර්තා වෙයි. එයට අමතරව නඩත්තු කටයුතු ස`දහා අත්හැටුවන නිවේදන ද දක්වයි. මේවා ගැන තදින් හිතන්නට අවශ්‍යය. විදුලිය බල මණ්ඩලය සිය දෛනික අවශ්‍යතා වෙනුවෙන් බැංකු වලින් ණය ගන්නා අතර ඒ වෙනුවෙන් ගෙවන පොලිය අති විශාලය. ඒවා ද පොදු ජනතාව වෙත පැටවෙන වන්දියකි.
මෙම පැති ගැන අලූතින් හිතනිනට අලූත් ආණ්ඩුවට වගකීමක් තිබේ. ලෝකයේ බලශක්ති වෙනස්කම් අධ්‍යයනය කළ යුතුය. බුද්ධිමතුන් කැ`දවා නිසි ක‍්‍රියාමාර්ග ගැන උපදෙස් ගත හැකිය. නියම ව්‍යුහයක් ඇති කර බලශක්තිය නිපදවන හා බෙදාහැරීම ගැන සම්පූර්ණ සමාලෝචනයක් කළ යුතුය. නියාමන අධිකාරියට ද වගකීමක් තිබේ. දින තුනකින් වාර්තා කැ`දවන නමුත් දෙන තීන්දුව කුමක්ද? 2016 වසරේ මාර්තු මාසයේ දී රට පුරා විදුලිය ඇන හිටියේය. සෑහෙන කාලයක් පැය ගණන් විදුලිය කප්පාදුවක් සිදුවිය. බලය ඇති නියාමන කොමිසම නිදහසට අහන කරුණු අවසානයේ දෙන තීන්දුව ජනතාවට පැහැදිලි නැත.
ශාමින්ද වත්තේගෙදර මව්බිම පුවත්පතට ලියූ ලිපියක් ඇසුරෙන්