ලෝකයේ ප‍්‍රබල රාජ්‍ය නායකයෝ 2020 මහ මැතිවරණයෙන් බලයට පත් ශ‍්‍රී ලංකාවේ අලූත් ආණ්ඩුවට සුබ පැතුම් එක්කරමින් සිටිති. මුළු මහත් ජගත් ප‍්‍රජාව කොවිඞ් -19 වයිරසය අභිමුවෙහි බලවත් පීඩනයකය. එසේ තිබිය දී ඉන්දියන් සාගරයේ කුඩා රටක් වන ශ‍්‍රී ලංකාව මහා පියවරක් ඉදිරියට තබා තිබේ. එකක් සෞඛ්‍ය අංශවලට ඔරොත්තු දෙන තරමට වසංගතය පාලනය කරගත හැකිවීමය. ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය ශක්තිමත් කරන පියවර ගනිමින් මහ මැතිවරණයක් පැවැත්වීම අනෙක් කාරණාවය. ඡන්දයකට අවස්ථාව නැති බව විවාරක මතය වී තිබුණි. මෙම අවස්ථාවේ සුදුසු නැති බව සදහන් කළ දේශපාලන පක්ෂ අධිකරණය හමුවේ නඩු පැවැරීය. මැතිවරණ කොමිසම ඡුන්දය වෙනුවෙන් විශාල කැපකිරීමක් කළ අතර සෞඛ්‍ය බලධාරීහු ඡුන්දය පැවැත්වීම සදහා යෝග්‍ය නිර්දේශ ඉදිරිපත් කරමින් අනුබල දුන් බව සදහන් කළ යුතුය. ඉතිහාසයේ පළමු වතාවට ඡන්ද ගණන් කිරීම දවසක් කල් දමන ලද අතර වාර්තා පිහිටුවන ලද අති විශිෂ්ඨ ප‍්‍රතිඵලය ඉතිහාසය අලූතින් ලියා තිබේ.
මහ මැතිවරණ ප‍්‍රතිඵල විශ්ලේෂණය කරනවිට පැහැදිලි වන එක පොදු සාධකයක් තිබේ. මුළු රටක් එක අරමුණකින් එකට රොද බැද ගැනීමය. විවිධ බෙදීම්, මතිමතාන්තර හා පරස්පරතා ඇති ජන සමාජයක් තමන් ගේ ආණ්ඩුව තෝරා ගැනීමේ දී ඒකමතිකවීම විශේෂ සිද්ධියකි. මුළු මහත් ශ‍්‍රී ලංකාව එක හ`ඩින් තෝරා ගෙන ඇති ආණ්ඩුව තම ජනතා ජයග‍්‍රහණය ආරක්ෂා කරගත යුතුය.
දේශපාලන පක්ෂ වලට අලූතින් හිතන්නට සිදුවීම
මහ මැතිවරණයේ දී ඡන්දය පාවිච්චි කරන හිමිකම තිබුණ ලාංකේය පුරවැසියෝ ගණන 16,263, 885 කි. මැතිවරණ කොමිසම නිකුත් කළ අවසන් ප‍්‍රතිඵල වාර්තාව එය දක්වයි. පක්ෂ සහ ස්වාධීන කණ්ඩායම් 353 ක් මහ මැතිවරණයට තරග කළහ. ඡන්දය භාවිතා කරන ලද පිරිස 12,343,309 ක් වන අතර එයින් ඡන්ද 11,598,936 ක් වලංගු ඡන්ද වශයෙන් පිලිගෙන තිබේ. ඡන්ද පෙට්ටියට බහා ලන ලද ඡන්ද අතරින් 744,373 ප‍්‍රතික්ෂේප වී ඇත. එය භාවිතා කළ ඡන්ද ප‍්‍රමාණයෙන් සියයට 4.58 කි. ඡුන්ද පොලට නොපැමිණි ගණන 3,920,576 ක් බව දැක්වෙයි. භාවිතා නොකළ හා ප‍්‍රතික්ෂේප වූ ඡුන්ද ප‍්‍රමාණය මෙරට ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය ගැන ලියන විට විශේෂයෙන් හුවා දක්වනු ඇත.
ඡන්ද පොලට පැමිණ සිය අයිතිවාසිකම භාවිතා කළ එහෙත් ප‍්‍රතික්ෂේප වන තරමට ක‍්‍රියා කරන ලද පුරවැසියන් අතරින් අතරින් වැඩිම කොටසක් කොළඹ දිස්ත‍්‍රික්කයෙන් වාර්තාවෙයි. එය හැත්තෑ පන් දහසකට අධිකය. වසර අනූවකට ආසන්න මෙරට සර්ව ජන ඡන්ද බලය ගැන කතා කරන විට ජනතාව ඉතා කැමැත්තෙන් ඡුන්දය පළ කරන ලද පමණක් නොව ඉතා වෛරයෙන් ක‍්‍රියා කරන ලද බව ද සැලකිල්ලට ගත හැකිය. උරණ වූ ජන කොටස ඡුන්දය දෙන්නට පක්ෂයක් නැති බව කල්පනා කරන ලද බව උපකල්පනය කළ හැකිය. මුල් බැසගත් පාරම්පරික දේශපාලන පක්ෂ මෙවර මහ මැතිවරණයේ දී වලංගු සාධකයක් වූයේ නැත. එක්සත් ජාතික පක්ෂය මෙරට පැරණිම හා විශාල ජන පදනමක් තිබුණ පක්ෂයකි. කිසිම මැතිවරණ දිස්ත‍්‍රික්කයක් ජය ගන්නට හැකි වූයේ නැත. ජනතා ඡන්දයෙන් එකම ආසනයක් හෝ හිමි නොවූ අතර ලැබුණේ එක ජාතික ලැයිස්තු ධුරයකි. එය ඉතා අවාසනාවන්ත තත්ත්වයක් වන අතර මුලින් විප්ලවවාදී පක්ෂයක් ලෙස ගමන අරඹන ලද ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ ජාතික ජන බලවේගය නමින් ඡන්දයට ඉදිරිපත් වූ නමුත් ලබා ගත හැකි වූයේ මන්ත‍්‍රී ධුර දෙකකි. එක ජාතික ලැයිස්තු මන්තී‍්‍රවරයෙකු ද පත්ව තිබේ.
පැරණිම දේශපාලන පක්ෂයට හා තුන්වැනි බලවේගය මුහුණ දුන් ඉරණම ඉතා සැලකිල්ලෙන් අධ්‍යනය කළ යුතුය. ජනතාව ඉල්ලන ප‍්‍රතිපත්ති සහ නායකත්වය පෙන්නුම් කරන්නට නොහැකි වී තිබේ. ඉකුත් ජනාධිපතිවරණය හා අවසන් වූ මහ මැතිවරණය ගැන පමණක් නොවේ. දිගින් දිගටම පුරවැසියන්ගේ විශ්වාසය තහවුරු කරගන්නට නොහැකිවීමට හේතුව සොයා බැලීම සුදුසුය.
කෙටි කාලයකින් ලොකු විශ්වාසයක් දිනා ගත්තේ කෙසේද?
ශ‍්‍රී ලංකා පොදු ජන පෙරමුණට දිග ඉතිහාසයක් නැත. 2015 ජනාධිපතිවරණයෙන් මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා පරාජයට පත්විය. පොදු අපේක්ෂකයෙකු සේ ජනාධිපතිවරණයට පැමිණි මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන මහතා ශ‍්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයේ නායකත්වය ද ලබා ගත්තේය. එයට නෛතික පසුබිමක් විය. අපේක්ෂක මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා ගේ ප‍්‍රතිවාදියා වූ නමුත් මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන මහතා ශ‍්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂ සාමාජිකත්වය අත්හැරියේ නැත. බලයට පත් ජනාධිපති මෛත‍්‍රී බලවත් විපක්ෂය සිටිය දී ශ‍්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයෙන් කොටසක් එකතු කරගත් එක්සත් ජාතික පක්ෂයට ආණ්ඩුවක් පිහිටුවන්නට ඉඩ දුන්නේය. පාර්ලිමේන්තුවේ දෙවැනි බහුතරය සිටිය දී අඩුම තරමින් විපක්ෂ නායකත්වයට පවා අවහිර පැනවීය. අලූත් පක්ෂයක් ගොඩනැගීම හැර අනෙක් විකල්පයක් නොතිබුණි. මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා නැවත පත්වන අවස්ථාව අවුරන ලද අතර රාජපක්ෂ කිසිවෙකුට ඉඩ නොදෙනතැනට ව්‍යවස්ථාව සංශෝධනය කරන්නේ ද්විත්ව පුරවැසි නීතියක් ඉදිරියට තබමින්ය. ඉතාම සුක්ෂම අන්දමට, ව්‍යාජත්වය මතු කිරීම ජනතාව ඉවසුම් නොදෙන තත්ත්වයක් විය. මිත්‍යා තොරතුරු සහ අභූත චෝදනා වල යටි අරමුණ ජනතාව වටහා ගත්තේය. විශේෂ අධිකරණ, කොමිෂන් පත් කර මට්ටු කිරීමට තැත් කරන ලද බව ස`දහන් කළ යුතුය.
තැලෙන වාරයක් පාසා අලූත් මුවහතක් ලැබිණ. ජනතාව ඒකරාශී විය. යහපාලනය අන්තර්ගතය ගැන සැක කළහ. අලූතින් පිහිටුවන ලද ශ‍්‍රී ලංකා පොදු ජන පෙරමුණ පළමු සංවත්සරයේ සිට ජයග‍්‍රාහී ගමනක් අරඹා තිබුණි. බැසිල් රාජපක්ෂ එහි පිටුපස සිටි ශක්තියයි. ඔහු සියල්ල සැලසුම් කළේය. පක්ෂය පණලබන්නේ අනෙක් පක්ෂ වල වෛරයෙන්ය. දූෂිත ගනුදෙනු, රටේ ණයගැතිභාවය, කොමිස් හා බලය අයුතු ලෙස භාවිතා කරන ලද බව පුන පුනා කියන අතරවාරයේ සමුපකාර ඡුන්දයේ් සිට ජනතාව අලූත් පක්ෂය වටා එකතු වූ බව මතක් කර දිය යුතුව ඇත.
ඉකුත් ජනාධිපතිවරණය එහි උණුසුම් අවස්ථාවයි. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා ප‍්‍රමුණ පොදු ජන පෙරමුණ බලවේගයට හතර පැත්තෙන් වට කර චෝදනා කරන අතරවාරයේ පවා ප‍්‍රතිවාදීන් ගේ න්‍යාය පත‍්‍රයට ගොදුරු නොවීමට වත්මන් ජනාධිපතිවරයාට එදා ඒකාග‍්‍රතාවයක් තිබුණි. සෙස් අපේක්ෂකයන් ගේ තරාතිරම නොසලකා ඉදිරියට ගිය හෙතෙම තමන්ගැන විශ්වාසය තබන ලෙස ඉල්ලා සිටි අතර වැඩ කරන රටක් හදන්නට බලය ඉල්ලා සිටියේය. සෞභාග්‍යයේ දැක්ම වැඩ පිලිවෙල ජනතාව හමුවේ තැබීය.
වැඩ කරන රටක් වෙනුවෙන් එකට එකතු වූ බලයක්
ශ‍්‍රී ලංකාව ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදයෙන් පොහොසත්ය. ජනතාවගේ පරමාධිපත්‍ය තහවුරු කරනු ස`දහා සෑහෙන ආයතන ප‍්‍රමාණයක් තිබේ. අවසානයේ දී රටක් දියුණු කරන තීරණ ගන්නට අසමත්ය. එක කණ්ඩායමක් එක පැත්තකට හරවද්දී අනෙක් කණ්ඩායම එය නොපිට හරවයි. සුක්කානම අතට ගැනීමට ඇති අරමුණ හැර ඉලක්කයක් කරා ගෙන යන්නට අදහසක් නැත. ඉතිහාසය එය නැවත නැවතත් පෙන්වා දී තිබේ.
පොදු ජන එක්සත් පෙරමුණෙන් පත් වූ ජනාධිපතිනි චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක මහත්මිය සහ එක්සත් ජාතික පෙරමුණ ආණ්ඩුව එකට වැඩ කරන්නට අසමත් විය. එම ආණ්ඩුවේ අගමැතිවරයා වූ රනිල් වික‍්‍රමසිංහ මහතා කැබිනට් හමුවට කලින් තවත් කැබිනට් හමුවක් පැවැත්වූ අතර එහි දී තීරණ ගැනීමෙන් පසු නිල රැුස්වීමේ දී අනවශ්‍ය ගැටුම් ඇති කරගත්තේය. මෛත‍්‍රී රනිල් යුගය දෙවැනි අවස්ථාවයි. ආණ්ඩුවේ ඉතා බැ?රුම් තීරණ තමන් පත්තරෙන් දැන ගත් බව මෛතී‍්‍රපාල සිරිසේන ජනාධිපතිවරයා නොයෙක් අවස්ථාවල ප‍්‍රකාශ කරන ලද බව මතක් කළ යුතුය. ජාතික වැඩ පිලවෙලකින් ආරම්භ වූ නමුත් අවසානයේ දී එම සම්මුතිය ද කැ`දවූයේ අභාග්‍යයි. විධායක ජනාධිපති එක පක්ෂයකින් හා අගමැති අනෙක් තැනෙකින් පත් කර නැවත වතාවක් අතුල් පහරක් කන්නට මෙරට පොදු ජනතාව සූදානම් වූයේ නැත. පක්ෂය තුළ පමණක් නොව රට තුළ පවා අවිධිමත්ව කටයුතු කරමින් සිටිය දී රටට යහපතක් කරන පියවරකට යා නොහැකි බව ජනතාව ඉ`දුරා තීරණය කළේය. අන්තිමේ දී වැඉ කරන රටක් වෙනුවෙන් එකට එකතු වූ බලයක් නිර්මාණය වී තිබේ.
සෞභාග්‍යයේ දැක්ම ඉදිරියට ගෙන යන්නට ජනතාවගේ වරම ඉල්ලා සිටියේය. රටට අභාග්‍යයක් වී ඇති ක‍්‍රමය වෙනස් කරන්නට තුනෙන් දෙකක බලයක් දෙන්නැයි ජනතාවට දෙන ලද තවත් පණිවුඩයකි. වලංගු ඡුන්ද වලින් සියයට 59.09 ක් ගන්නට පොදු ජන පෙරමුණ සමත්විය. පක්ෂය අලූත් මුහුණු ජනතාව හමුවේ තැබීය. වියත් සහ අත්දැකීම් බහුල අය අපේක්ෂක ලැයිස්තුවට ඇතුළු කළේය. පොදු ජන පෙරමුණේ ජයග‍්‍රාහී මන්තී‍්‍ර ලැයිස්තුව පරිනත පුද්ගලයන්ගෙන් සමන්විතය. ජනතාව පක්ෂය පමණක් නොව සුදුසු මහජන නියෝජිතයන් ද තෝරා ගෙන තිබේ. සෑම දිස්ති‍්‍රක්කයකම වැඩිම මනාප ගන්නට අලූත් චරිත වලට හැකියාව ලැබී ඇත. ජනතා තීරණය විශාල වගකීමක් බව අමතක කළ යුතු නැත. කිළිටි විය යුතු නැති අතර මහජන විශ්වාසය ආරක්ෂා කරගත යුතුය.
කලින් මැන ගන්නට නොහැකි වන තරමට ජන බලය ගැඹුරුය
ගැඹුරු දිය නිසසලය. කොතැනකින් හෝ කාන්දු නොවන තෙක් නිශ්චලය. කාන්දුවකට ඉඩ තිබුණහොත් ඉවුරු තලා බැස යයි. මෙරට ඉතිහාසය තුළ පක්ෂ හා සන්ධාන වලට එම ඉරණම අත්ව තිබේ. ජනතා ප‍්‍රසාදය දිනා ගැනීම හා තරමටම ආරක්ෂා කරගැනීම ඉවසිලිවන්ත එකකි. කිසිම දේශපාලන විචාරකයෙකුට 2020 මහ මැතිවරණයේ ප‍්‍රතිඵලය කලින් අනුමාන කරන්නට නොහැකිවිය. එක්සත් ජාතික පක්ෂයට එකම ආසනයක් හෝ නොදී තුනෙන් දෙකක් ගැනීමට හැකිවනු ඇතැයි පුර්ව නිගමනයකට එන වට පිටාවක් නොතිබුණි. එක්සත් ජාතික පක්ෂයෙන් කැඞී අලූතින් හැදුන සජිත් පේ‍්‍රමදාස මහතාගේ නායකත්වයෙන් යුතු ජන බලවේගය සියයට 23.90 ක ඡුන්ද පදනමක් ලබා ගත් නමුත් එක්සත් ජාතික පක්ෂයට ඡුන්දය නොදුන් පිරිස එතැන නැත. විශේෂයෙන් තරුණ පරපුර දිනා ගත නොහැකි වී තිබේ. පාරම්පරික එ.ජා.ප. පාක්ෂකයෝ ද එතැනට එකතු වී නැත. ජාතික ජන බලවේගය ලබා ගත් සියයට 3.84 ද පදනම දෙදරා ගිය තත්ත්වයකි. එක්සත් ජාතික පක්ෂය සහ සමගි ජන බලවේගය ඡුන්ද එකතු කිරීමෙන් පසු පවා පසුගිය ජනාධිපතිවරණයට ලැබුණ ඡුන්ද ප‍්‍රමාණය නැත. අනුරු කුමාර දිසානායක මහතා ගේ ප‍්‍රධානත්වයෙන් සටනට ගිට ජාතික ජන බලවේගයට ද එම සාධකය තිබේ. දේශපාලන විචාරකයන්ට කලින් දකින්නට නොහැකි වූ සහ ජෝ‍යතිෂ්‍ය්‍ය අනාවැකි කරුවන්ට නොපෙණුන ජන බලය ඉතා ගැඹුරු බව පෙනේ.
වහාම අලූත් ව්‍යවස්ථාවක් ද නැත්නම් ඉක්මනින් ජනතාවට සහන ද යන අවකාශය අවධානයට ගත යුතුය. ආර්ථිකය හදන්නේ නැතිව ව්‍යවස්ථාවෙන් පලක් නැත. ශ‍්‍රී ලංකාව අවස්ථාවාදී ව්‍යවස්ථා හදා ඇති රටකි. බලයට එන ආණ්ඩු කරන්නේ මුලින් තමන් පරාජය කරග්නට බැරි වන තරමට ව්‍යවස්ථා සංශෝධන කර ගැනීමය. අලූත් ආණ්ඩුවට එය පාඩමකි. ජනතාව ඉල්ලන යුගය ඇති කළ යුතුය. තරුණ පෙල වෙනුවෙන් අලූත් අවස්ථා ඇති සමාජයක් නිර්මාණය කරන්නට අවශ්‍යය. පිබිදෙන ජාතියක්, යළි ඉදිරියට යන රටක් අලූත් අවකාශයක් ඇති කරන බව සැකයක් නැත. රට දියුණු කළහොත් නැවත අවස්ථාවක බලයට පත්වෙන්නට පවතින ව්‍යවස්ථාව හො`දටම ප‍්‍රමාණවත්ය. මූලික කරුණු හ`දුනාගෙන පියවරෙන් පියවර ඉදිරියට යෑම හැර අනෙක් මාවතක් නැත. ජනතාව ඉල්ලා සිටි වෙනස ගැන අවධානය යොමු කිරීම බලය තහවුුරැු කර ගැනීමට වඩා මනෝඥ බව පෙන්වා දිය යුතුය.
ශාමින්ද වත්තේගෙදර